تاریخچه لامپ و تکامل آن در 4 قدم
تاریخچه لامپ :
تاریخچه لامپ و مخترع لامپ؛ نور, یک از شگفتی های خلقت,چیزی که از ابتدا برای بشر جالب و اسرارآمیز بوده.
انسان های اولیه کم کم با دیدن روز و شب , ستاره ها , خورشید و ماه و… چیزی رو در اطراف خودشون حس کردن به اسم نور , که برای شکار , محافظت از خودشون , زندگی توی غار ها و … بهش نیاز داشتن.
اولین چراغ نوری که بشر ساخت مطمئنا از جنس آتش بود , بشر با آزمون و خطا و شناخت مواد فهمیدن چجوری آتش درست کنند که هم از گرماش و هم از نورش استفاده کنن .
چیزی نگذشت که نور تبدیل به رکن اساسی زندگی بشر شد.
نور اونقدر مهم شد که ادیان جدیدی برای پرستیدن نور توی قالب های مختلف مثل خورشید و ماه شکل گرفتن.
حتی تو بیشتر ادیان مثل اسلام از نور حرف زده شده و به اون اهمیت دادن و گفته شده که نور جلوه ای از خداست .
بگذریم ؛ خلاصه که نور از قدیم , حال و حتی آینده برای بشر مهم و جالب بوده و هست ؛
اما سوال اصلی اینه که لامپ کی اختراع شد ؟.
تاریخچه لامپ
اولین لامپ کی و چه جوری اختراع شد؟
از بچگیمون توی مدرسه , خونه , کتاب ها و… بهمون گفتن که مخترع لامپ ادیسونه , اما امروز میخوام باوراتون رو خراب کنم !!
در واقع لامپ رو ادیسون اختراع نکرد , ادیسون فقط این ایده رو از وودوارد خرید و اون رو اصلاح کرد !!
طوری که باکمترین هزینه ساخته بشه , گرمای کمتری داشته باشه و به قول خودمون تجاری سازی بشه .
اما این دلیل نمیشه که از زحمت های این دانشمند باهوش و با سیاست قدردان نباشیم ؛ در واقع اگه امروز تکنولوژی تو اطراف ما هست و ما راحتتر زندگی میکنیم به خاطر ابداع ها و اختراع های ایشونه .
اگه ایشون این ایده و ایده های مختلف دیگه رو تجاری سازی نمیکرد , معلوم نبود چه اتفاقی ممکنه بیافته و رشد تکنولوژی چه جوری بود .
و ادیسون قدم های بزرگی تو شروع عصر تکنولوژی برداشتن.
قدم اول ؛ همفری دیوی :
اولین مخترع لامپ از مخرعین این محصول اقای همفری دیوی بود.
بزارید از اول بگم , سال 1802 میلادی بود که آقای همفری دیوی , متولد بریتانیا , اولین جرقه لامپ رو زد.
اون که کاشف عناصر مختلفی مثل کلسیم و پتاسیم بود اولین چراغ الکتریکی رو زمانی که داشت روی باتری الکتریکی کار میکرد به طور اتفاقی ابداع کرد .
آقای دیوی با اتصال باتری به وسیله دوتا سیم به یک تیکه ذغال باعث شد که ذغال بر افروخته بشه و اینجوری بود که اولین جرقه ی لامپ الکتریکی خورد .
اما چون حررات بالایی داشت و نورش هم کم بود کارایی به خصوصی نداشت و فقط جنبه ی آزمایشگاهی داشت ؛ ولی به هر حال قدم بزرگی بود برای اینکه بشر به فکر فرو برو.
قدم دوم ؛ هنری وودوارد :
بعد از خوردن اولین جرقه توسط آقای دیوی , دانشمندان شروع کردن به بهبود بخشیدن به این اختراع .
و با آزمون و خطا (مثل بشر اولیه ) نسخه های مختلفی از لامپ رو ابداع کردن اما همشون به خاطر دلایل مختلفی مثل حرارت بالا , اقتصادی نبودن , نور بیش از حد یا کمتر از حد معمول و غیره رد میشدن .
شروع تاریخچه لامپ رشته ای:
تا اینکه در سال 1874 آقای هنری وودوارد با کمک همکارش تونست لامپ رو بسازه حتی تو سایزهای مختلف ساخت .
ایشون شیشه ی استوانه ای رو پر از نیتروژن کرد و دو میله الکترودی که با نوار رشته ای از جنس کربن به هم وصل بودن رو توی لامپ کار میگذاشت که الکتریسیته باعث میشد نوار رشته ای روشن بشه و نور پخش کنه .
اما متاسفانه با اینکه آقای وودوارد تلاش زیادی کرد که با تبلیغات و توضیح دادن این اختراع بزرگ به مردم اونا رو از این نعمت بهرمند کنه اما توی زمینه تبلیغات و مارکتینگ شکست خورد .
بعد از 5 سال تلاش یعنی تو سال 1879مجبور شد ایده و تمام نوشته ها و مقاله های خودش رو به دانشمندی به اسم ادیسون بفروشه .
آره ادیسون !! ادیسون تمام کننده این داستان و شروع کننده عصر روشنایی شد ؛ عصری که جهان رنگ تازه ای به خودش گرفت.
قدم سوم ؛ ادیسون :
قدم سوم درباره تاریخچه لامپ رو آقای ادیسون برداشتن.
آقای ادیسون پس از خرید همه مقالات , شروع به تحقیقات گسترده و آزمایش کرد و اسم پروژه خودش رو هم گذاشت {بهبود در روند چراغ های برقی} .
اون بارها و بارها و بارها شکست خورد , اما اون یه هدف بزرگ داشت که میخواست کامل ترین نسخه لامپ رو بسازه طوری که بتونه به تولید انبود برسونتش .
سرانجام ادیسون موفق شد ؛ اون لامپی ساخت که هزینه اولیه پایین , عمر طولانی (حدود 1200 ساعت ) و حرارت پایین نسب به نمونه های قبلی داشت.
ادیسون تو سال 1880 کارخونه الکتریکی ادیسون رو افتتاح کرد و شروع کرد به تولید انبوه , ایشون با فروش برق و لامپ تونست کلی پول به دست بیاره.
لامپ رشته ای 100 وات پارس شهاب
قدم چهارم ؛ شروع عصر جدید در صنعت لامپ :
تاریخچه لامپ های LED :
بشر همواره از قدیم در حال پیشرفت بوده و هیچ موقع این چرخه متوقف نشده .
وهمین دلیل باعث شد که بعد از تکمیل لامپ توسط ادیسون , دانشمندان بی کار نشینن و شروع کنن به اصلاح این اختراع جذاب و کاربردی .
کم کم و با پیشرفت تکنولووژی لامپ های رشته ای به دلایل مختلفی مثل عمر کم , گرمای زیاد , مصرف بالاو نسبت به اون بازده پایین و به این دلیل که زمین به خاطر این نوع لامپ ها به سمت به گرم شدن میرفت , این لامپ ها جایگزین شدن .
نسل بعدی این محصول لامپ فلوئورسنت یا مهتابی بود که نسبت به رشته ای مزیت های زیادی داشت .
کم کم فلوئورسنت هم به خاطر گازهای خطرناک و دلایل فنی جاشون رو به لامپ کم مصرف دادن .
اما پیشرفت بشر مثل قبل با سرعت کم نبود و خیلی زود این لامپ های کم مصرف هم جاشون رو به LED ها دادن .
لامپهای ال ای دی نسبت به همه گذشتگانش بهترینه , عمرزیاد , دمای به شدت کم , مصرف بسیار پایین , نداشتن گاز های سمی و … دلایل اثبات این موضوعه .
خود LED ها هم دونسل متفاوت دارن SMD و COB که تومقاله بعدی به طور دقیق و جامع درموردشون حرف میزنیم .
خب تا اینجا کار متوجه شدیم که مخترع لامپ یک نفر نبود و با پیشرفت علم و تکنولوژی به اینجا رسیده.
تاریخچه برق و لامپ در ایران
انسان همواره در حال پیشرفت بوده وهیچ چیز نمیتونه جلوشو بگیره ؛ از زمان انسان نخستین که اولین بار با آتیش رو به رو شد تا امروز که تکنولوژی هایی مثل سی او بی و اس ام دی اومده .
این نشون میده که چیزی نمیتونه جلودار پیشرفت بشر بشه .
بعد از تکمیل و تجاری سازی لامپ توسط ادیسون ایشون شروع کردند به صادر کردن برق و لامپ تمامی نقاط آمریکا و باعث شد دنیا رنگ جدیدی به خودش بگیره .
کم کم سبک زندگی ها عوض شد طوری که مردم شب ها بیشتر بیدار بمونند و به کار یا خوش گذرونی بپردازن .
همون طور که گفتم ادیسون فقط لامپ رو گسترش نداد بلکه برق رو هم به همه جای آمریکا فرستاد البته تسلا هم کمکش کرد و این دوتا دانشمند با هم رقابت داشتند .
حالا قبل اینکه بدونیم لامپ رو کی وارد ایران کرد باید بدونیم برق کی و توسط کی وارد شد .
تاریخچه برق در ایران
حاج محمدحسین امین الضرب پدر برق ایران
نمیشه بگیم اول برق وارد شد یا لامپ چون این دوتا لازم و ملزوم هم هستند و هر کدوم بدون هم معنایی ندارند ؛ اما تو این بخش میخوایم فقط درباره برق صحبت کنیم .
اولین بار آقای محمدحسین امین الضرب اصفهانی که از تجار بنام و باهوش زمان خودش بود،صنعت برق رو وارد ایران کرد به همین دلیل به ایشون پدر برق ایران هم میگن.
آقای امین الضرب جزو بزرگترین تجار زمان خودش بود و از سن 16 سالگی به تجارت مشغول شدن .ایشون توی صنعت راه آهن ، تاسیس بانک و ابریشم فعالیت داشتند .
اما بهترین و بزرگترین فعالیت ایشون ورود برق به ایران بود .
ایشون توی سفری توسال 1284 شمسی که همراه با مظفرالدین شاه به روسیه داشتن خیلی اتفاقی و جالب اولین نیروگاه برق رو خریداری و به ایران آوردند .
داستان از این قرار بود که ، ایشون زمانی که داشتند توی خیابونای روسیه قدم میزدن به یک نیروگاه برق میرسن و متوجه میشن روشنایی شب توی شهر انرژیش از اینجا تامین میشه .
ایشون مدتی ایستادند و به نگاه کردن و خیره شدن به نیروگاه پرداختند تا اینکه نگهبان نیروگاه به سمت ایشون اومد.
و گفت : مگر خیال خریدش را داری ؟
امین الضرب جواب داد : اگر ارزان بدهند میخرم .
مکالمه کمی ادامه پیدا کرد تا اینکه رییس نیروگاه بیرون اومد و داستان رو از نگهبان جویا شد و بعد از شنیدن داستان از نگهبان نگاهی به امین الضرب کرد .
امین الضرب در اون زمان به طور اتفاقی لباس و وضع مناسبی نداشت و رییس نیروگاه برای مسخره کردن ایشون میگه قیمتش پونصد هزار تومنه .
امین الضرب هم درخواست میکنه که قولنامه ای نوشته بشه و پول رو برای رییس حواله میکنه و نیروگاه رو به ایران انتقال میده .
طولی نگذشت که نیروگاه برق امین الضرب توی ایران احداث میشه کاخ مظفر الدین شاه ، خبایان لاله زار ، سعدی ،چراغ برق و شاه آباد رو روشن میکنه .
اما مردم و علما (مثل همیشه ) با برق و لامپ مخالفت میکنن و اعتقاد داشتن که برق قدرتی شیطانیه و ایران نیاز به قدرت بیگانه نداره و بچه ها لامپ های توی خیابون رو با سنگ می شکوندن .
اما امین الضرب تاجر باهوشی بود و برای این داستان چاره ای پیدا کرد ، ایشون توی مراسم نیمه شعبان تعدادی از خیابان های تهران رو با لامپ های رنگی تذیین کرد .
اونجا بود که مردم تا چشمشون به نورهای رنگی توی اون مناسبت خورد با برق و لامپ آشتی کردند و رقابت برای استفاده از برق شروع شد .
کم کم مردم شروع به استفاده از لامپ و برق کردند و افرادی به اسم تحصیلدار وظیفه داشتند تا به دکان و منزل افرادی که برق داشتند سر میزد و بر اساس تعداد لامپ هزینه برق رو حساب میکردند.
سرانجام آقای امین الضرب توی سال 1311 در سن 62 سالگی بر اثر بیماری سل چشم از این جهان بستند .
رضا شاه و نیروگاه میدان ژاله :
تاریخچه لامپ
بعد ها در سال 1312 به دستوررضا شاه دستگاه ها و تجهیزات لازم برای نیروگاه برق به قدرت 6400 کیلووات از شرکت اشکودا در چکسلواکی خریداری شد .
در سال 1316 این تجهیزات وارد و در نیروگاه واقع در میدان ژاله نصب و به بهره برداری رسید. امروزه این نیروگاه تبدیل به موزه صنعت برق شده.
در سال 1319 بخاطر بالاتر رفتن نیاز به برق مناقصه ای برای احداث نیروگاه برق جدید انجام شد و باز هم شرکت اشکودا برنده مناقصه شد .
اما بخاطر شروع جنگ جهانی احداث نیروگاه به تعویق افتاد و سر انجام به خاطر مشکلات و اشکال تراشی های شرکت خارجی قرارداد فسق شد .
بعد ها با احداث نیروگاه هایی مثل سد امیرکبیر ، نیرگاه طرشت و فرح آباد ؛ در سال 1348 نیروگاه میدان ژاله (میدان شهدا امروزی ) به خواب همیشگی رفت .
تاریخچه لامپ در ایران :
از اولین لامپی که وارد ایران شد اطلاعات دقیقی موجود نیست اما مطمعنا توسط امین الضرب همراه با نیروگاهی که از روسیه خریده بود وارد ایران شد.
اولین لامپ های وارد شده به ایران از نوع لامپ های رشته ای بود و روی آن تصوری از شاهان قاجار بود که به سفارش ایران توسط روسیه تولید شده بودند .
بعد ها در زمان جنگ جهانی و با ورود ارتش روسیه و آلمان شرکت های جدیدی وارد ایران شدند و این محصول را وارد ایران کردند.
یکی از این شرکت های بزرگ اسرام آلمان بود که امروزه نیز جز بزرگترین شرکت ها در این زمینه است .
بعد از جنگ جهانی و با روی کار آمدن محمدرضا شاه پهلوی شرکت های آمریکایی وارد ایران شدند و ایران تبدیل به یک بازار مناسب برای آمریکا شد .
اولین تولید کننده لامپ در ایران :
در سال 1348 شرکت پارس شهاب با همکاری شرکت توشیبای ژاپن اقدام به تولید لامپ کردند .
امروزه ایران به لطف تولید کننده ها و صنعت گر های ماهر و دلسوزی که داره از واردات لامپ بی نیاز شده و خودش یکی از قطب های تولیدی لامپه.
شرکت هایی مثل پارس شهاب ، پارس شعاع توس ، دونیکو ، آسیا پرتو ، دلتا و شرکت های دیگه جزو تولید کننده های به نام و سر شناس این مرز و بومن .
حرف آخر :
بشر از ابتدای خلقت به چیزی که داشته راضی نبوده , همیشه بعد از پیدا کردن راه حل جدید سراغ پیشرفت میرفته .
تاریخ همیشه یکی از بهترین معلم های ما بوده و هست .
از این داستان (تاریخچه لامپ) میشه کلی درس گرفت , مثلا اینکه مهم نیست بهمون تو مدرسه چی گفتن گاهی باید تحقیق کرد .
مثلا اینکه ایده های بزرگ ممکنه اتفاقی جلو پامون سبز شن و ما باید قدرشون رو بدونیم و به خودمون باور داشته باشیم .
اینکه مهم نیست چقدر کارت عالیه , اگه نتونی اونو به بهترین شکل عرضه کنی شکست میخوری .
و اینکه حتما نباید ساعت ها فکر کنیم و ایده پیدا کنیم , گاهی میشه از تجربه بقیه استفاده کرد .
یا اینکه مخترع لامپ یا هر چیز دیگه ای ممکنه چند نفر باشن و با کمک هم ساخته باشنش.
و در آخر اینکه مهم نیس تو گذشته چه اتفاقایی افتاده , مهم اینه که درسی که گرفتیم چی بوده و چقد میتونه مارو تو اینده جلو بندازه .
خوشحالم که تا اینجا همراه من بودید , امیدوارم که لذت برده باشید.
تاریخچه لامپ.
ما رو در اینستاگرام دنبال کنید.
برای خوندن مقاله درباره انواع لامپ و تکنولوژی اونها اینجا کلیک کنید