انواع لامپ از1880میلادی تا امروز

انواع لامپ (7 مدل اصلی و 4 مدل فرعی)

اگر بخواهیم انواع لامپ رو برسی کنیم,اونا رو تو دو گروه میشه دسته بندی کرد ؛

خصوصیات ظاهری که تو مقاله بعدی در موردش صحبت میکنیم.

اما تو این مقاله میخوایم در مورد انواع و تکنولوژی بکار رفته تو لامپ های مختلف از سال 1880 تا به امروز صحبت کنیم.

پس این مقاله علمی-داستانی جذاب رو به هیچ عنوان از دست ندید و تا اخر همراه ما باشید .

راستی میدونستی لامپ رو ادیسون اختراع نکرده و فقط اونو کامل کرده ؟ اگه نمیدونستی یا تاریخچه لامپ برات جالبه مقاله  تاریخچه لامپ و تکامل آن در 4 قدم  رو از دست نده.

خب بیاید شروع کنیم ؛

بشر همواره در حال پیشرفته و این چرخه هیچ موقع متوقف نمیشه ؛ انسان با هر بار پیروزی کمی خوشحال میشه و بعد به فکر مرحله بعدی می افته .

این حس سیری ناپذیر بشر بود که باعث شد انسان به فضا سفر کنه , ابعاد جدید کهکشان رو کشف کنه , به تکنولوژی دست پیدا کنه , ابزار بسازه و تا امروز پیش بره .

لامپ رشته ای ادیسون:

 

 

بعد از تکمیل اختراع لامپ رشته ای تو سال 1880 توسط ادیسون , که نسل اول لامپ ها به شمار میرفت,ادیسون شروع به تولید انبوه این اختراع کرد .

و چیزی نگذشت کل آمریکا  بعد کل جهان به سمت شب های روشن رفت, با وارد شدن این اختراع بزرگ کم کم سبک زندگی انسان ها تغییر کرد .

عده ای شب هم کار میکردند,اکثر تفریح ها و خوشگذرونی ها به شب ختم میشد و … ؛ اما این تغییر سبک زندگی که داشت کم کم وارد همه کشورها میشد گاهی اوقات مشکلاتی رو به همراه داشت .

مثلا وقتی لامپ و برق به ایران رسید,علما اسلام میگفتند که توی لامپ و برق اجنه زندگی میکنن!! .

یا حتی عده ای از علما اون رو حرام اعلام کرده بودند چون باعث میشد مردم شب ها بیشتر بیدار بمونن و موقع نماز صبح خواب بمونن!! بگذریم .

اما این ها اونقدر قدرتمند نبود که بتونه جلو پیشرفت بشر و حس سیری ناپذیرش رو بگیره و نخواهد گرفت.

لامپ رشته ای 100 وات پارس شهاب

لامپ های نئون (ادیسون فرانسه):

 

 

بزارید از خود کلمه نئون شروع کنیم ؛ کلمه نئون ریشه یونانی داره و معنیش { گاز جدید } میشه .

گازنئون یک گاز کم یابه , که به صورت معمول توی جو وجود داره (نسبت:1 نئون در 65000 هوا) .

آقای ویلیام رامزی تو سال 1898 در لندن اولین کسی بود که تونست این گاز رو به دست بیاره.

اون تونست با تبدیل هوا به مایع و جدا کردن گازهای دیگه با استفاده از روش تقطیر,نئون رو به دست بیاره.

بعدها تو سال 1910 آقای ژورژ کلود مهندس فرانسوی که لغبش ادیسون فرانسه بود تونست با قرار دادن نئون توی لوله شیشه ای که ابتداوانتهای اون بسته بود و وصل کردن الکتریسیته اولین لامپ نئونی رو بسازه .

همچنین ایشون تو سال 1915 این اختراع رو به ثبت رسوند تا از سواستفاده ها جلوگیری کنه.

لامپهای نئونی معمولا به رنگ قرمز روشن,مایل به نارنجی هستند , اما با اضافه کردن مقداری جیوه به اون رنگش به آبی تغییر میکنه .

تا چند وقت پیش این نوع لامپها یک ابزار محبوب تو تبلیغات به حساب می اومدن و توی تابلو های تبلیغاتی استفاده میشدن.

انواع لامپ فلورسنت یا مهتابی:

 

 

این نوع از  انواع لامپ که در ایران به اسم مهتابی شناخته میشد نسل بعدی بود و میشه گفت شروع جهش برای صنعت لامپ .

تو سال 1936 چند تن از دانشمندان اون زمان با استفاده از حبس کردن گاز توی لوله , به نور غیر مرئی رسیدن.

و به کمک فسفر درون مهتابی (همون پودر سفید) تبدیل به نور مرئیش کردن.

کارکرد این نوع لامپ به این صورته که درون این لامپ ها گازهای نئون و آرگون وجود داره و با تحریک شدن این گازها , جیوه درون مهتابی تبخیر میشه و تبدیل به نور فرابفش میشه .

عمر متوسط این محصول حدود 10000 ساعته که نسبت به نسل قبل ده برابر شده !!

ولی به دلیل اینکه درون لامپ مهتابی از گازهای سمی مثل جیوه , فسفر و… استفاده میشد.

و اینکه سیستم استارت از خود لامپ جدا بود , کم کم از رده خارج شدن , اما هنوزم هم کارایی دارن و استفاده میشن.

این نوع لامپ طی سال ها دستخوش تغییر شده و دو مدل FPL و CFL تولید شدن.

لامپ FPL :

 

FPL  مخفف Fluorescent Parallel Lamp , که معنی اون ,لامپ فلورسنت موازی است.

این نوع بهبود یافته مهتابی هاست , نسبت به نمونه قبل (مهتابی) کم مصرف تره , شکل ظاهری بهتری داره , با محیط زیست سازگار تره و مثل مهتابی ها نورش پرش نداره و یک دسته .

توی اف پی ال ها استارتر وجود داره و تو بازار به رنگ های مختلفی وجود داره.

لامپ CFL ( کم مصرف):

 

CFL مخفف Compact Fluorescent Lamp , که معنی اون , لامپ فلورسنت فشرده شده است .

همون طور که از اسمش پیداست گازهای موجود توی این لامپ نسبت به مدل های قبل فشرده تر شدن و مصرف برق کمترو بازده بیشتری دارن .

کم مصرف ها اولین بار توسط شرکت جنرال الکتریک ابداع شدند و مزیت اونا نسب به مهتابی ها اینبود که اولا سیستم استارت در خود محصول بود (یعنی مثل مهتابی ها لازم نبود استارتر جدا خریداری کنیم) و چون گازهای سمی کمتری استفاده شده بود , خطرکمتری برای انسان و محیط زیست داشت .

اما شرکت جنرال الکتریک خوش شانس نبود و بخاطر عدم رعایت قانون کپی رایت و فاش شدن روش ساخت این نوع لامپ , خیلی زود شرکت های مختلف شروع به تولید لامپ کم مصرف کردن .

و جنرال الکتریک که هزینه زیادی بابت تحقیقات داده بود ضرر زیادی توی این داستان دید.

لامپ هالوژن:

 

تو سال 1959 شرکت جنرال الکتریک اولین لامپ هالوژنی رو ابداع کرد .

کارکرد این نوع لامپ ها شبیه به لامپ های رشته ای اند و یه جورایی نسخه کاملتر شده لامپ رشته ای .

فرق این لامپ با رشته تو اینکه , وقتی لامپ رشته ای روشن میشه از رشته درون لامپ (که از جنس تنگستنه) گازی تولید میشه به اسم تنگستن .

این گاز به مرور زمان , توی حباب لامپ رسوب میکنه و از درون لامپ رو تیره میکنه و باعث میشه عمر و نور لامپ کم بشه .

اما با اضافه شدن هالوژن به لامپ ها , یک چرخه  گاز شیمیایی به وجود میاد .

تو این چرخه ,هالوژن با تنگستن واکنش نشون میده و تنگستن به گرم ترین نقطه لامپ میچسبه .

که این گرم ترین همون رشته تنگستن هست و دوباره به چرخه برمیگرده.

این اتفاق باعث میشه که حباب تمیز بمونه ,عمر بالاتری داشته باشه و نور به شدت زیاد بشه .

از این لامپ توی لامپ اتومبیل ها و نورپردازی های خاص استفاده میشه .

نکته مهم ؛ به اشتباه نیافتید :

ممکنه تو بازار لامپ هایی رو ببینید که به اسم هالوژن به فروش میرسن ولی شباهتی به این لامپ هالوژنی که من گفتم ندارن و از تکنولوژی LED بهره میبرن .

این لامپ ها ساختار مثلث/دایره ای دارن و چون در قدیم توی این طرح لامپ ها هالوژن به کار میرفته به اون اصطلاحا هالوژن میگن .

که از این نوع لامپ تو فروشگاه ما موجوده.

لامپ متال هالید (خیاری یا هلیم):

 

 

در سال 1960 بود که لامپ های متال هالید تولید شدن,این نوع با روش تخلیه گاز کارمیکنند و شبیه به لامپ های بخارجیوه هستند .

عملکرد لامپ های بخارجیوه اینطوریه که بر اثر جریان پیداکردن الکتریسیته,جیوه موجود توی این نوع بخارمیشه و شروع به نور دهی میکنه .

و نور زیادی هم داره ؛ از این لامپ برای نور پردازی خیابون ها استفادخه میشه.

اما فرق متال هالیدها و بخارجیوه تو چیه ؟

فرق این دوتا تو اینکه که کمی نمک هالوژنی (متال هالید ) توی متال هالید ها اضافه میشه .

که باعث اثر گذاری بیشترلامپ نور دهی بیشتر میشه .

این نوع لامپ توی بازار به اسم خیاری یا هلیم معروفند.

انواع لامپ های ال ای دی (LED):

 

این نوع لامپ ها از اجزا کوچک ال ای دی تشکیل شدن.

که برای روشن شدن از دیود های نور گسیل استفاده میکنند.

کاربرد این نوع لامپ ها تا قبل از ابداع لامپ ال ای دی توی تابلوهای تبلیغاتی , چراغ آداپتور ها و همین چیزهای ساده بود .

اما با پیشرفت همین لامپ های کوچیک و بهتر شدن کاراییشون , به صنعت لامپ و حتی تکنولوژی هایی مثل تلویزیون سازی راه پیدا کردن .

LED نسبت به نسل های قبل گرمای به شدت کمتر , مصرف خیلی پایین تر , بازده بسیار بالاتری داشت , به طوری که مصرف این نوع لامپ نسبت به نمونه قبلی 93 درصد کمتر شده بود .

و این یعنی حفظ انرژی و محافظت از کره زمین .

همچنین اقتصادی بودن , امکان تنظیم تابش و دلایل زیاد دیگه باعث شده که تو همه خونه ها , محل کار و… از این نوع لامپ ها استفاده بشه .

لامپ های LED خودشون انواع مختلفی دارن

انواع لامپ ال ای دی :

لامپ اس ام دی (SMD) چیست؟

 

 

SMD مخفف   Surface Mounted Device است, یعنی دستگاه نصب شده روی سطح , که داره تکنولوژی به کار رفته توی اس ام دی ها رو توضیح میده .

اس ام دی یکی از انواع لامپ ال ای دی است که مصرف بیشتری داره .

اجزا درون این نوع لامپ ها توسط سیم و لحیم کاری به هم وصل شدن , یعنی دستگاه ها از قبل ساخته شده و روی سطح با لحیم کاری منتاژ میشن .

SMD ها معمولا برای محیط هایی که میخوایم نور پخش بشه و یک دست باشه مناسب هستند .

لامپ سی او بی (COB) چیست؟

 

 

سی او بی به روز شده اس ام دی هاست ؛ کارایی و نحوه ساخت این مدل با SMD ها متفاوته .

COB مخفف Chip On Board است ؛ یعنی تراشه ها بر روی صفحه, که مثل نمونه قبل این هم داره تکنولوژی ساخت خودش رو تو اسمش توضیح میده .

در سی او بی ها بجای قطعه ها , تراشه ها وجود دارن و این تراشه ها طی مراحلی روی هم با چسب حرارتی و فشار قرار میگیرند .

معمولا روی این نوع لامپ عدسی وجود داره که بتونه نور رو متمرکز کنه .

کارایی این نوع لامپ برای جاهایی که نیاز به نورپردازی متمرکز دارن مناسبه , جاهایی مثل جواهر فروشی ها , موزه ها , نمای ساختمان , دکوراسیون منزل, پرژکتور , چراغ قوه ها و کلی جای دیگه.

انواع لامپ های ال ای دی رو میشه بر اساس ظاهر هم دسته بندی کرد که تو مقاله بعدی در مردشون توضیح میدیم.

لامپ های UV (بلک لایت):

 

 

لامپ های فرابنفش که به اونها UV یا بلک لایت هم میگن جدیدترین نوع لامپ ها هستند ؛ این لامپ ها نور خاصی ندارند و توی تاریکی مشخص میشن , معمولا به رنگ بنفش هستند .

انواع لامپ  UV در مدل های مختلفی مثل گازی , کم مصرف و ال ای دی توی بازار وجود دارند و قیمت نسبتا بالایی هم دارند .

نور بلک لایت معمولا مرئی نیست و در صورت برخورد با رنگ یا پودر فسفر مرئی میشه .

که باعث شده از این نور توی جشن ها و مهمونی ها استفاده ش و از ظرف ها , لباس ها و پودر های فسفری برای جلوه دادن به جشن ها استفاده میشه .

UV خاصیت درمانی هم داره و توی پزشکی برای درمان زردی نوزاد یا بهبود زخم های خاص کاربرد داره.

کارایی دیگه این نوع لامپ ها توی صنعت کشاورزیه , محصولات کشاورزی خاصی که نیاز به نورفرابنفش به صورت تنظیم شده و زمان بندی شده دارند , از این لامپ ها استفاده میکنند .

در مقاله های بعدی به طور اختصاصی در مورد همه این دسته بندی ها صحبت میشه.

ممنونم تا اینجا کار همراه ما بودید.

و امیدوارم تونسته باشم کمکی کرده باشم که با انواع لامپ آشنا شده باشید.

و این مقاله براتون لذت بخش و با فایده بوده باشه.

ما رو در اینستاگرام دنبال کنید.