محافظ برق چیست؟|انواع محافظ برق (9نوع)

محافظ برق چیست؟

از زمان انسان های اولیه تا به امروز تکنولوزی پیشرفت زیادی داشته و داره ؛ این پیشروی همیشه هست و ادامه داره .

از وقتی انسان های نخستین فهمیدن که میشه با سنگ های مختلف ابزار کاربردی ساخت.

و تا امروز که انسان ها به دنبال درست کردن شهرک در مریخ هستن این تکامل ادامه داشته .

با رشد و جلو رفتن تکنولوژی و اضافه شدن دستگاه های برقی مختلف توی زندگی انسان ها کم کم سبک زندگی ها و فرهنگ ها تغییر میکرد.

مثلا وقتی برای اولین بار برق و لامپ وارد ایران شدن مردم شب ها بیشتر بیدار موندن و مراجع میگفتند برق و لامپ چیز خوبی نیست.

حالا چرا؟ چون مردم با بیشتر بیدار موندن از نماز شبشون جا میموندن.

تکنولوژی و برق اونقدر پیشرفت کرده که همین الان اگه به دور و اطرافتون نگاه کنید کلی وسیله برقی میبینید .

مثلا همین گوشی که دارید باهاش مقاله میخونید یا کامپیوتری که باهاش دارید تحقیق میکنید.

برق و الکتریسته همون قدر که خوبه ، خطرناک هم هست و اگه بلد نباشیم چه جوری ازش استفاده کنیم ممکنه خیلی خطرناک باشه .

دستگاه های برقی ، لامپ ها ، دستگاه های الکترونیک و هر دستگاهی نیاز داره که قبل از استفاده ازش بلد باشیم ازش استفاده کنیم .

و بغیر از بلد بودن استفاده از این دستگاه ها باید فرهنگ استفاده و نگهداری ازش رو هم بلد باشیم .

اصولا دستگاه های برق و الکتریکی یک طول عمر خاصی دارند و اینکه چه جوری ازشون استفاده کنیم باعث میشه این طول عمر بیشتر هم بشه.

یکی از بدترین و ضد حال ترین اتفاق هایی که میتونه برای هر کسی بیافته اینکه دستگاه برقیش به خاطر نوسان برق بسوزه و خراب بشه.

مثلا تو خونه نشستین و دارید برنامه مورد علاقتون رو میبینید که یهو رعد و برق میزنه و تلویزیون خاموش میشه (این بدههه).

یا مثلا دارید تحقیق دانشگاهتون رو با کامپیوتر تکمیل میکنید که یهو برق میره و همون موقع میاد و کامپیوترتون میسوزه.

بیشتر دستگاه های الکترونیک و الکتریکی برد الکترونیک دارند یا قطعه های بسیار حساس که با نوسان برق ممکنه بهشون آسیب وارد بشه .

حالا این نوسان برق چی هست؟

نوسان برق و شوک الکتریکی چیست؟

برق شهری رو که بهش برق 220 ولت هم میگن یک بازه استاندارد داره که بین 175 تا 255 هست.

حالا گاهی اوقات به دلایل مختلف و زیادی مثل :

1. رعد برق
2. شرایط بد آب و هوایی
3. وزش باد های شدید
4. استفاده هم زمان تعداد زیادی دستگاه برقی در یک منطقه
5. اشکالات برق کشی اداره برق
6. اختلال در برق رسانی از طرف اداره برق
7. اختلال در برق رسانی ساختمان
8. نبود سیم و کلید و پریز مرغوب در ساختمان
9. ساخت و ساز در منطقه
10. و کلی دلیل دیگه

این ولتاژ استاندارد از 175 پایین تر یا از 255 بالاتر میره .

وقتی که این بالا و پایین رفتن ولتاژ بیشتر از 3 نانو ثانیه باشه ، شوک الکتریکی به وجود میاد .

و همین شوک الکتریکی که از کاهش یا افزایش ولتاژ شکل میگیره میتونه دستگاه الکتریکی شما رو نابود کنه .

دستگاه های حساس مثل یخچال ، تلویزیون و دستگاه های صوتی تصویری ، کامپیوتر ، پکیج و کلی دستگاه دیگه برد ها و سیم پیچی های ضعیف و حساسی دارند.

که این شوک الکتریکی میتونه باعث این بشه که این سیم پیچی ها بسوزه یا قطعه ای از برد خراب بشه و این ضرر بسیار زیادی میتونه ایجاد کنه.

مطمئنا خرید محافظ برق کم هزینه تر و امن تر اینکه دستگاهتون بسوزه یا موتور یخچال خراب بشه یا هر اتفاق بد دیگه ای.

چرا دستگاه های برقی به محافظ برق نیاز دارند؟

 

 

همونطوری که قبلا گفتم ولتاژی که باید به دستگاه های مختلف وارد بشه متفاوته و اگر از 175 کمتر یا از 255 بالا تر برود شوک الکتریکی ایجاد میشه .

و همین شوک الکتریکی باعث میشه که دستگاه به کل خراب بشه یا اینکه صدمه های جدی ببینه .

همون جوری که قبلا گفتم دستگاه های مختلف برد های الکترونیکی مختلفی دارند و این برد ها قطعه های مختلف دیگه .

شوک الکتریکی باعث میشه سیم پیچی یا لحیم کاری های حساس در این دستگاه ها از بین برند یا قطعه های الکترونیکی در برد ها از بین برند.

این اتفاق باعث میشه که کل دستگاه نابود بشه و یا صدمه جدی ببینه و کلی هزینه روی دستتون بزاره .

بغیر از این مورد بحث زمان بندی روشن شدن دستگاه هاست که یکی دیگر از کارایی که محافظ برق انجام میده همین تنظیم زمان بندی دستگاه هاست.

برای اینکه بحث زمانبندی دستگاه های برقی رو متوجه شیم برمیگردیم به بحث ولتاژ استاندارد و شوک الکتریکی .

توی اون بحث گفتیم ولتاژ استاندارد بین 175 تا 255 ولته و اگر از این بالاتر و پایین تر بره خطرناکه و شوک الکتریکی ایجاد میکنه.

دلایل مختلفی برای این نوسان برق وجود داره که قبلا دربارشون صحبت شده و مثال زدیم .

اما حالا اینا چه ربطی به زمانبندی داره ؟؟

افت ولتاژ (یعنی از 175 پایین تر) زمانی اتفاق می افته که دستگاه هایی که مصرف برق بالایی دارن همزمان روشن میشن .

مثلا فرض کنید توی اطراف محل زندگیتون یه ساختمون در حال ساخته ؛ توی ساخت و ساز از ابزار و دستگاه های پرمصرفی مثل هیلتی یا دستگاه جوش یا دریل های صنعتی استفاده میشه.

این دستگاه ها چون مصرف برق خیلی زیادی دارن اگه هم زمان روشن بشن بیشتر برق منطقه رو میکشن و برق ساختمون های دیگه افت ولتاژ پیدا میکنه .

حالا اگر افت ولتاژ به حد خطرناک برسه محافظ های توی خونه برق رو قطع میکنند تا شوک الکتریکی به لوازم برقی آسیب نزنه .

حالا این زمانبندی توی خونه هم وجود داره .

دستگاه هایی مثل فریزر و یخچال،کولرگازی،پکیج و لوازم صوتی تصویری برق مصرفی نسبتا بالایی دارن مخصوصا یخچال و فریزر .

حالا فرض کنید برق شهری (برای مثلا چند دقیقه ) قطع میشه ؛ و وقتی برق میاد دستگاه ها شروع میکنند به کار کردن .

اگه دستگاه های برقی محافظ برق نداشته باشن همه دستگاه ها با هم برق رو به سمت خودشون میکشن.

این کشش برق باعث میشه ولتاژ برق پایین و پایین بیاد و از 175 پایین تر وبخاطر افت ولتاژ ناگهانی شوک الکتریکی به وجود بیاد.

برای همین استاندارد های زمانبندی برای اتصال برق توی محافظ های برق وجود داره.

اگر بخواهیم دستگاه های برقی از پر مصرف به کم مصرف اسم ببریم ، یخچال و فریزر و کولرگازی پر مصرف صوتی تصویری و پکیج کم مصرف حساب میشن .

برای همین زمانبندی یا تاخیر توی محافظ های یخچال و کولرگازی 5 تا 6 دقیقه و محافظ های صوتی و تصویری نهایت 4 دقیقه است.

این اختلاف زمانی برای اینکه وقتی برق قطع و وصل شد اول از همه دستگاه های صوتی و تصویری روشن بشن و برق رو سمت خودشون هم بکشن.

و بعد دستگاه های پر مصرف مثل یخچال و فریزر ؛ با این کار افت ولتاژ خطرناک به وجود نمیاد .

اما این اختلاف زمانی یا اصطلاحا تاخیر محافظ فقط به این دلیل نیست و تو ادامه که داریم انواع محافظ رو توضیح میدیم ، تو بخش محافظ یخچال دلیل دیگه رو هم برسی میکنیم .

 

محافظ برق به انگلیسی :

مثل همه کلمات معادل دقیقی نمیشه برای محافظ برق معرفی کرد اما سه معادل بسیار نزدیک به محافظ برق هست:

• surge protector: که معنی اون محافظ نوسان ، محافظ ولتاژ و محافظ ناگهانی ولتاژ هستش
• Power protection : که معنی اون هم محافظ برقه
• Voltage protector : محافظ ولتاژ برق

و هر کدوم کاربرد و کارایی خاص خودشون رو دارند اما نزدیکترین معادل به محافظ برق Voltage protector هستش.

 

محافظ برق چگونه کار میکند؟

همون جوری که گفتیم محافظ برق دستگاهیه که در قسمت ورودی برق قرار میگیرد و از دستگاه را از نوسان برق و شوک الکتریکی محافظت میکنه .

وظیفه محافظ برق در مدل های مختلف ، مختلفه اما وجه اشتراک همه اونها اینکه محافظ ها بعد از وارد شدن جریان برق بهشون ولتاژ رو تنظیم یا قطع میکنند.

وظیفه دیگه محافظ ها اینه زمان بندی روشن شدن دستگاه های توی خونه یا جای دیگه رو تنظیم کنه که بالاتر در موردش صحبت کردیم .

محافظ ها معمولا اینجوری کار میکنند که توی مسیر ورودی برق قرار میگیرند و دوشاخه دستگاه های مختلف به محافظ وصل میشه .

حالا تصور کنید که هوا طوفانی میشه و باد میزنه و یه تیر برق می افته و ولتاژ افت ناگهانی پیدا میکنه یا بر اثر رعد و برق ولتاژ به شدت بالا میره.

توی این مرحله اگه ولتاژ از 175 پایین تریا از 255 بالا تر بره محافظ برق خروجی به دستگاه رو قطع میکنه تا شوک الکتریکی به دستگاه وارد نشه.

اما یکسری از محافظ ها هستند که هم قیمت بالایی دارند هم تخصصی ترند و برای دستگاه های گرون قیمت استفاده میشن که به اون استابلایزر میگن.

استابلایزرها در مرحله اول برق رو به طور کلی قطع نمیکنند بلکه تثبیت جریان برق رو انجام میدن .

یعنی اگر جریان پایین اومد اونو تا حد استاندارد بالا میبره و اگر بسیار بالا رفت اونو پایین میاره .

اما اگر از یه حدی ولتاژ بالا یا پایین بره استابلایزر هم جریان رو قطع میکنه ؛ در ادامه درباره استابلایزر ها و تفاوتشون با محافظ ها صحبت میکنیم .

حالا برای اینکه متوجه بشیم محافظ ها چگونه کار میکنند باید با اجزاشون آشنا بشیم.

اجزا محافظ برق :

 

 

الان که به طور کلی با محافظ و کار کردنشون آشنا شدیم ؛ میخوایم تخصصی تر برسی کنیم .

توی این قسمت داستان برقی که وارد محافظ میشه ، کجا میره و به کجا میرسه رو تعریف میکنیم .

اولین قسمتی که داستان ما باهاش شروع میشه دوشاخه هستش ، دوشاخه برق استاندارد های خاصی داره مثلا بهتره شاخه ها برنجی باشه.

یا اینکه سری دوشاخه ها باید پرسی باشه و از ورود آب و گرد و غبار بهش جلوگیری بشه .

بعد از اینکه برق وارد دوشاخه شد وارد سیم میشه ؛ سیم هم باید استاندارد باشه و از جنس مرغوب استفاده بشه .

سیم برق وارد محافظ میشه و از اینجاست که اجزاء محافظ برق شروع میشن .

برد الکترونیک هر محافظ برق شامل خازن ها ، مقاومت ها ، IC و رله میباشد که در ادامه درباره همه این قطعات صحبت میکنیم.

 

• خازن های محافظ برق :

خازن که به اون انباره هم میگن یک قطعه الکترونیکه که وظیفه اصلی اون ذخیره کردن انرژی .

انواع مختلفی از خازن ها برای کار های مختلف وجود دارند اما همه اونها شامل دو هادی هستند که از هم توسط یک عایق جدا شدند.

خازن ها کاربرد های مختلفی دارند مثل ذخیره برق ، استفاده در مدار برای تایمینگ ، فیلتر ولتاژ برق ( یعنی خازن ها برق متناوب را رد میکنند اما جلوی برق مستقیم را میگیرند).

از خازن ها در محافظ برق برای تایمینگ ، ذخیره برق و فیلتراسیون ولتاژ استفاده میشه .

محافظ ها معمولا دارای سه خازن هستند ؛ یکی پلی استر و 2 عدد الکترولیت ؛ پلی استر برای ذخیره انرژی و از الکترولیت ها برای تنظیم زمان و فیلتر استفاده میشه .

بعد از وارد شدن برق به محافظ ، برق به سمت خازن ها میره و فعل و انفعالات لازم صورت میگیره و بعد از اون به مقاومت ها میره.

 

• مقاومت محافظ برق :

مقاومت یا رزیستور یک قطعه الکترونیک دوپایه است ، این قطعه واکنش پذیر است ( انرژی خور) و وظیفه اصلی اون کاهش جریان برق میباشد.

رزیستور یا مقاومت بر اساس اهم سنجش میشه و انواع مختلف برای کارهای مختلف مورد استفاده قرار میگیره .

یکی دیگه از کار های مقاومت تشخیص جریان برق و ولتاژه که توی محافظ ازش استفاده میشه .

اینجوری که وقتی برق از خازن ها به مقاومت ها میرسه مقاومت از جریان برقی که وارد شده اطلاعات میگیره و این اطلاعات رو به رله میرسونه .

 

• رله محافظ برق:

رله که به اون قطع کن هم میگن یک نوع کلید الکتریکی سریع یا بی درنگ است ؛ که بخاطر اطلاعات و فرمان هایی قطع و وصل میشود.

برای قطع و وصل شدن رله حتما باید دستور و فرمان از قطعه دیگه بهش صادر بشه .

روش کنترل بسته یا باز شدن رله به صورت های مختلف حرارتی ، مغناطیسی ، مکانیکی ، الکترواستاتیک و غیره انجام میشه .

وظیفه اصلی اون اینکه به خاطر به وجود اومدن شرایط خاصی جریان رو قطع یا وصل کنه .

بعد از اینکه اطلاعات ولتاژ برق که توسط مقاومت ها تست میشه به رله میرسه اگر از حد مجاز کمتر یا بیشتر باشه جریان برق توسط رله قطع میشه .

مثلا اگر جریان برق 270 یا 180 برسه ( از حد استاندارد بالا یا پایین تر ) مقاومت ها دستور قطع برق به صورت ناگهانی رو به رله میده .

رله هم برق رو قطع میکنه و از دستگاه شما محافظ میکنه  و تا زمانی که ولتاژ عادی نشه برق وصل نمیشه

همه این کارها به طور مداوم توسط همه قطعات محافظ در حال انجامه و از دستگاه شما محافظت میشه .

قطعه بعدی IC یا مغز برد هستش .

 

• IC محافظ برق :

دستگاه ها و برد های الکتریکی و الکترونیکی ساختار پیچیده و در هم تنیده ای دارند و برای اتصال بین قطعات از ای سی استفاده میشه .

IC یا مدار مجتمع ، یک قطعه الکترونیکی شامل مدار، گیت‌های منطقی، ترانزیستور و غیره میباشند است.

ای سی ها اونقدر کاربرد دارند که به جرئت میشه گفت توی همه دستگاه ها از ای سی ها استفاده میشه .

برمیگردیم به بحث محافظ برق ، ما درباره اجزا و ارتباطشون گفتیم اما اون قطعه ای که ارتباط رو بین اونها ایجاد میکنه حرفی نزدیم .

IC در مدار محافظ برق نقش ارتباطی بین اجزای دیگه رو داره و بین خازن ، مقاومت و رله ارتباط ایجاد میکنه و یجورایی مدیریت برد رو برعهده داره.

انواع محافظ برق (9 نوع):

محافظ های برق رو میشه توی دسته بندی های مختلفی دسته بندی کرد مثلا بر اساس شکل ظاهری ، سیم برقشون و کلی متغیر دیگه .

اما اصلی ترین دسته بندی که وجود داره بر اساس کارایی و استفاده ای که ازشون میشه هستند.

و توی بازار الکتریک هم به همین اسم ها شناخته میشن .

متغیر های دیگه ای مثل کیلددار بودن ، طول سیم ، سیم دار بودن ، دیجیتال یا آنالوگ بودن هم هستند که توی همه این مورد ها صدق میکنه .

یکسری از محافظ های برق هم هستند که کاربرد های تخصصی تر و کارایی بیشتری دارند و درباره همشون صحبت میکنیم.

در ادامه درباره همه محافظ ها و کارایی شون و تفاوت هاشون صحبت میکنیم.

1- محافظ یخچال :

 

 

به این نوع محافظ ها محافظ برق یخچالی هم میگن ؛ از این نوع محافظ فقط برای یخچال ها باید استفاده کرد .

معمولا دو یا یک پریز برق دارند چون مصرف برق یخچال و فریزر بسیار بالاست و نباید تعداد زیادی دستگاه به این محافظ ها وصل بشه.

حتی اگه دو پریز روی محافظ ها بود بهتره برای یخچال و فریزر از دو محافظ جداگانه استفاده کنیم (اگر یخچال و فریزرتون جدا از همدیگه هستند.).

رله ی این این نوع محافظ ها نسبتا قویه و برای مصارف برق بالا طراحی شده .

زمان تاخیر روشن شدن محافظ برق یخچال 5 تا 6 دقیقه است و دوتا دلیل اصلی داره .

اول اینکه یخچال و فریزر مصرف برق بالایی دارند و روشن شدن هم زمان اونها با دستگاه های دیگه باعث میشه که افت ولتاژ صورت بگیره.

همون طوری هم که قبلا گفتیم این افت ولتاژ ( از 175 ولت پایین تر)باعث شوک الکتریکی میشه .

دوم اینکه در موتورهای یخچال و فریزر برای سرد کردن از گاز ها استفاده میشه ، این گاز با چرخش درون لوله های یخچال ایجاد سرما میکنند.

وقتی برق قطع میشه ، موتور یخچال خاموش میشه و گاز های توی لوله ها نیاز دارند که به منبع خودشون برگردند .

اگه قبل از برگشتن گازها به منبع موتور شروع به کار کنه به موتور فشار میاد و ممکنه که آسیب جدی ببینه.

برای همین زمان تاخیر توی محافظ های یخچالی 6 دقیقه است تا توی این زمان گازها به منبع خودشون برگردن و بعد موتور روشن بشه.

این نوع محافظ ها مدل ها و قیمت های مختلفی توی بازار هستند معمولا از سیم 1/8 ، 3 و 5 متری استفاده میکنند.

در در دو مدل دیجیتال و آنالوگ توی بازار هستند ؛ فرق مدل دیجیتال با آنالوگ اینکه توی دیجیتال یه صفحه دیجیتال مقدار ولتاژ نشون داده میشه.

این نمایشگر روی خود محافظ کنار چراغ ها قرار داره .

توی هر دو مدل چراغ هایی به رنگ قرمز ، زرد و سبز وجود دارند و بعد از وصل شدن جریان برق روشن میشن و اطلاعاتی به ما میدن.

علت روشن شدن چراغ زرد در محافظ یخچال؟

وقتی محافظ به برق وصل میشه اولین چراغی که روشن میشه چراغ زرده این چراغ یعنی اینکه محافظ در حال برسی برق و گذروندن زمانه و تا وقتی که چراغ سبز نشه برق وصل نمیشه .

اگر زمان تبدیل چراغ زرد به سبز خیلی طول بکشه یا چراغ زرد چشمک زن بشه ممکنه محافظ شما خراب باشه .

علت روشن شدن چراغ سبز در محافظ یخچال؟

بعد از اینکه زمان تاخیر گذشت و برق هیچ نوسان و مشکلی نداشت چراغ سبز روشن میشه و برق وصل میشه .

علت روشن شدن چراغ قرمز در محافظ یخچال؟

وقتی جریان برق قطع میشه چراغ روی محافظ قرمز میشه و این نشون میده که افت یا بالارفتن ولتاژ به وجود اومده و به حد خطرناک رسید.

توی این مرحله رله به سرعت برق رو قطع میکنه و چراغ قرمز روشن میشه.

اما ممکنه وقتی چراغ قرمز زمان زیادی روشن بمونه این رو نشون بده که رله محافظ برق خراب شده.

2- محافظ کامپیوتر (صوتی و تصویری) :

 

 

محافظ های برق صوتی و تصویری که توی بازار به اون محافظ کامپیوتر هم میگن مخصوص دستگاه های کم مصرف هستن.

دستگاه های کم مصرف دستگاه هایی مثل تلویزیون،کامپیوتر،ضبط و باند خانگی هستند.

این نوع محافظ ها توی ابعاد و اشکال مختلفی توی بازار هستند.

تعداد پریز های محافظ کامپیوتر 4 و 6 پریز هستند و علت این تعداد اینکه این دستگاه ها مصرف برق چندانی ندارن و میشه از یک محافظ برای همشون استفاده کرد.

طول سیم توی این نوع محافظ ها 1/8 ، 3 و5 متری هستش و شما میتونید متناسب با نیازتون متراژ سیم رو هم تعیین کنید.

قسمت رله توی محافظ های صوتی و تصویری مقداری ضعیف تراز محافظ یخچال هستش.

زمان تاخیر توی این مدل از محافظ ها از 2 تا نهایتا 4 دقیقه هست.

و اگر شما همه نوع محافظی توی خونه داشته باشید این محافظ ها اولین محافظی هستند که روشن میشن.

محافظ کامپیوتر هم در دو مدل آنالوگ و دیجیتال توی بازار هست و فرق این دو مدل نشانگر ولتاژیه که روی محافظ گذاشته شده.

توی مدل آنالوگ و هم دیجیتال سه چراغ به رنگ های زرد ، سبز و قرمز هستند که اطلاعاتی رو به ما میدن .

علت روشن شدن چراغ زرد در محافظ کامپیوتر؟

وقتی محافظ به برق وصل میشه اولین چراغی که روشن میشه چراغ زرده این چراغ یعنی اینکه محافظ در حال برسی برق و گذروندن زمانه و تا وقتی که چراغ سبز نشه برق وصل نمیشه .

اگر زمان تبدیل چراغ زرد به سبز خیلی طول بکشه یا چراغ زرد چشمک زن بشه ممکنه محافظ شما خراب باشه .

علت روشن شدن چراغ سبز در محافظ کامپیوتر؟

بعد از اینکه زمان تاخیر گذشت و برق هیچ نوسان و مشکلی نداشت چراغ سبز روشن میشه و برق وصل میشه .

علت روشن شدن چراغ قرمز در محافظ کامپیوتر؟

وقتی جریان برق قطع میشه چراغ روی محافظ قرمز میشه و این نشون میده که افت یا بالارفتن ولتاژ به وجود اومده و به حد خطرناک رسید.

توی این مرحله رله به سرعت برق رو قطع میکنه و چراغ قرمز روشن میشه.

اما ممکنه وقتی چراغ قرمز زمان زیادی روشن بمونه این رو نشون بده که رله محافظ برق خراب شده .

 

تفاوت بین محافظ یخچال و محافظ کامپیوتر (صوتی و تصویری) :

محافظ های کامپوتر و محافظ یخچال شباهت های زیادی به هم دارند اما مهم برای ما تفاوت های اونهاست که بتونیم فرق دقیق اونها رو متوجه بشیم.

از نظر ظاهری محافظ یخچال یک یا نهایتا دو پریز دارن و بدنه این نوع محافظ برق از جنس پلاستیک نسوز یا فلزی هستن.

رله این نوع محافظ جز قوی ترین رله هاست و زمان تاخیرش از 5 تا نهایت 7 دقیقه میرسه .

این محافظ ها حتما حتما باید ارت داشته باشن و اگر محافظ یخچالی بدون ارت ممکنه به دستگاهتون آسیب جدی وارد کنه.

محافظ های یخچال رو فقط و فقط برای یخچال میشه استفاده کرد و نباید برای دستگاه های دیگه از این محافظ استفاده کرد .

اما محافظ های کامپیوتر یا صوتی تصویری از 4 تا 6 پریز هم دارند و رله توی این نوع محافظ ها نسبت به یخچال ضعیف تره چون نیازی به رله خیلی قوی نیست.

زمان تاخیر توی محافظ های صوتی و تصویری از2 تا نهایت 4 دقیقه هستش .

همون طوری دربالا کامل توضیحش دادیم ؛ این اختلاف زمان تاخیر برای اینکه اول دستگاه های کم مصرف و بعد دستگاه های پرمصرف روشن بشن.

محافظ های کامپیوتر میتونن ارت نداشته باشن ولی ارت امنیت بیشتری به شما میده و بهتر از ارت دار استفاده کنید .

از این محافظ برای هر دستگاه صوتی و تصویری ، کامپیوتر ها و شارژر ها میتونید استفاده کنید .

بهتره برای جارو برقی از این محافظ ها استفاده نکنید.

3- محافظ پکیج و کولرگازی :

 

 

دسته بعدی از محافظ ها محافظ پکیج و محافظ کولرگازی هستند .

این دوتا محافظ فرق های زیادی با هم دارند اما به خاطر شباهت بسیار زیاد ظاهری اونا رو توی یه دسته قرار دادیم اما درباره جفتشون جداگانه حرف میزنیم.

اول شکل ظاهری ؛ همون جوری که گفتم شکل ظاهری این دوتا خیلی نزدیک به همه و شبیه هستند.

در دو مدل دیجیتال و آنالوگ توی بازار موجودن.

بیشترشون ساختار دوشاخه ای دارند (مثل عکس بالا ) و دلیلش هم برای اینکه پکیج و کولر گازی سیم بلندی دارند و نیازی به سیم برای محافظ نیست.

دوما اینکه معمولا این دوتا دستگاه رو کنار یا نزدیک پریز برق نصب میکنند.

معمولا کلید روشن و خاموش هم روی اونها هست و ارت هم دارند.

اما فرق بین محافظ کولرگازی و محافظ پکیج چیه؟

• محافظ پکیج :

پکیج ها دستگاه های نسبتا کم مصرفی هستند و نیازی به محافظ برق قدرتمند ندارند ، اونها معمولا فقط برای دستگاه های جرقه زن پکیج استفاده میشن.

این دستگاه جرقه زن اینجوری عمل میکنه که وقتی شما اب گرم رو باز میکنید دستگاه شروع میکنه به وصل کردن گاز و جرقه زدن .

و باعث میشه پکیج یا حتی آبگرمکن شما روشن بشن ، این دستگاه معمولا قیمت بالایی دارند و اگر خراب بشن جنس اصلیشون پیدا نمیشه.

برای همین بخاطر امنیت بیشتر از محافظ برق برای این دستگاه ها استفاده میشه .

اما برای پکیج شما میتونید حتی از محافظ کامپیوتر هم استفاده کنید اما باز هم بهتره از محافظی استفاده کنید مخصوص پکیج هستن.

• محافظ کولر گازی:

همه ما میدونیم که کولر گازی جزو پرمصرف ترین دستگاه های برقی خانگیه و برای محافظت از اون نیاز به یک محافظ نسبتا قویی داریم.

شکل ظاهری محافظ کولرگازی نسبتا شبیه به محافظ پکیجه اما تو بعضی از نمونه ها به جای دوشاخه از سه شاخه یا هردو استفاده شده .

قطعه رله ای که توی محافظ کولر گازی استفاده شده حتی از محافظ یخچال هم قوی تره .

زمان تاخیر این دستگاه هم از 5 تا 7 دقیقه هستش و این زمان طولانی دلایل خاص خودش رو داره.

اول اینکه زمان بندی روشن شدن بین دستگاه های برقی توی یک خونه رعایت بشه ؛ یعنی اول دستگاه های کم مصرف و بعد پرمصرف ها روشن بشن.

دوم اینکه کولر گازی هم مثل یخچال برای کار کردن از گاز استفاده میکنه و این گاز ها توی لوله ها در جریان هستند .

وقتی برق قطع میشه یک بازه زمانی لازمه که گاز ها کم کم به منبع اصلیشون برگردند .

اما اگه گاز ها به طور کامل به منبع برنگردند و روشن بشن بشن به موتور این دستگاه فشار میاد و باعث خرابی و صدمه جدی کولرگازی میشه .

برای همین حتی اگر برق برای چند ثانیه قطع بشه محافظ بعد از گذشت زمان تاخیر برق رو وصل میکنه .

بعضی از افراد تصورشون اینکه کولرگازی نیاز به محافظ برق نداره و وقتی قطع شد کافیه فیوز مربوط به کولر گازی رو قطع کنیم و بعد از همه دستگاه اون رو روشن کنیم.

خب اوکی با نوسان برق چیکار میخوای بکنی؟ اینکه برق از استاندارد خارج بشه و شوک الکتریکی دستگاه رو نابود کنه رو چی؟

پس کولر گازی دستگاهیه که حتما و حتما به محافظ برق نیاز داره.

همونطوری که گفتیم شکل ظاهریشون یکیه  ولی دیدید که از نظر کارایی خیلی تفاوت دارند .

توی دوتا مدل از این نوع محافظ ها چه آنالوگ و چه دیجیتال سه چراغ به رنگ های زرد ، سبز و قرمز هست که هرکدوم اطلاعاتی رو به ما میده.

 

علت روشن شدن چراغ زرد در محافظ کولر گازی و محافظ پکیج؟

وقتی محافظ به برق وصل میشه اولین چراغی که روشن میشه چراغ زرده این چراغ یعنی اینکه محافظ در حال برسی برق و گذروندن زمانه و تا وقتی که چراغ سبز نشه برق وصل نمیشه .

اگر زمان تبدیل چراغ زرد به سبز خیلی طول بکشه یا چراغ زرد چشمک زن بشه ممکنه محافظ شما خراب باشه .

علت روشن شدن چراغ سبز در محافظ کولر گازی و محافظ پکیج ؟

بعد از اینکه زمان تاخیر گذشت و برق هیچ نوسان و مشکلی نداشت چراغ سبز روشن میشه و برق وصل میشه .

علت روشن شدن چراغ قرمز در محافظ کولر گازی و محافظ پکیج ؟

وقتی جریان برق قطع میشه چراغ روی محافظ قرمز میشه و این نشون میده که افت یا بالارفتن ولتاژ به وجود اومده و به حد خطرناک رسید.

توی این مرحله رله به سرعت برق رو قطع میکنه و چراغ قرمز روشن میشه.

اما ممکنه وقتی چراغ قرمز زمان زیادی روشن بمونه این رو نشون بده که رله محافظ برق خراب شده.

4- محافظ برق ساختمان یا پشت کنتوری :

 

 

محافظ برق ساختمان که به اسم های محافظ پشت کنتوری ، محافظ ترمینالی ، محافظ مرکزی برق ساختمان ، محافظ ولتاژ و نام های دیگر هم شناخته میشه .

محافظ برقیه که کاراییش مثل محافظ های قبلیه و با به وجود اومدن نوسان برق ، برق ورودی رو قطع میکنه .

اما تفاوت هایی توی کاربرد و کاراییش هست که دربارشون صحبت میکنیم.

اول از نصبشون شروع میکنیم ؛ این محافظ ها پشت کنتور برق قبل از اینکه برق شهری وارد ساختمون بشه وصل میشن برای همین به اونا پای کنتوری یا پشت کنتوری میگن.

یک ورودی دارند که برق خروجی از کنتور که همون برق شهریه وارد اون میشه و خروجی که برق ساختمون رو تامین میکنه .

بخوایم ساده تر توضیح بدم یعنی این محافظ ها بین کنتور و برق ورودی به ساختمون قرار میگیرند و اگه نوسان ایجاد بشه برق از قبل کنتور قطع میشه .

این نوع محافظ ها معمولا تا 30 آمپر رو جواب میدن یعنی تمام دستگاه های خونه ای که از این محافظ استفاده میکنند نباید بیشتر از 30 آمپر بشن.

این نوع محافظ ها معمولا دیجیتال هستند و روی نمایشگر ولتاژ برق ورودی نشون داده میشه .

این محافظ ها برای هر واحد مسکونی و یا اداری مناسب هستند ولی به شرط اینکه تمام دستگاه ها از 30 آمپر بیشتر نشن.

بهتره قبل از خرید و استفاده از محافظ مرکزی ساختمان با یک تکنسین برق مشورت کنید .

و حتما این نوع محافظ ها باید توسط یک برق کار حرفه ای یا تکنسین برق نصب بشن.

5- محافظ تایمر دار :

 

 

محافظ برق تایمر دار یکی از جالب ترین و کاربردی ترین محافظ ها هستند .

این نوع محافظ به روز شده ی دوشاخه های تایمر دار هستند و بیشتر برای شارژرها استفاده میشن.

شکل ها و نوع های متنوعی از محافظ تایمر دار وجود داره و متغییر هایی هم هستند که روی قیمت اونها تاثیر میزاره .

مثلا اینکه سیم داشته باشه یا نع ، برندش ، دیجیتال یا آنالوگ بودنش و کلی متغییر دیگه هستند که روی کاربرد و قیمت این محصول تاثیر میزاره.

اما وظیفه اصلی همه ی محافظ تایمر دار ها اینکه بعد از زمان مشخصی برق رو قطع کنند البته این کار رو دوشاخه تایمر دار هم انجام میده.

فرق بین محافظ تایمر دار و دوشاخه تایمر دار اینکه محافظ تایمر دار کار محافظ رو هم انجام میده و اگر نوسان برق به وجود بیاد برق رو قطع میکنه.

حالا کاربردش چیه ؟

کاربرد محافظ تایمر دار چیست؟

یکی از کارهایی که میتونه به باتری گوشی و لب تاب و وسایل الکترونیک شما آسیب بزنه اینکه اون رو وقتی کاملا شارژ شد از برق نکشید .

این کار باعث میشه رفته رفته عمر باتری شما کم بشه و در نهایت خراب بشه .

محافظ تایمر دار نع تنها از وسایل شما دربرابر نوسان برق محافظت میکنه بلکه میتونید تایمر اون رو تنظیم کنید و بعد از اون مدت برق رو قطع کنه .

مثلا میخواید بخوابید و میبینید گوشیتون شارژ نداره و اینکه بخواید شب تا صبح گوشی رو توی شارژ بزارید اونو خراب میکنه .

اینجا میتونید از این محافظ استفاده کنید و مثلا میدونید دو ساعته باتری گوشیتون پر میشه پس دستگاه رو روی دو ساعت تنظیم میکنید و استراحت میکنید .

کاربرد دیگه ی این نوع محافظ توی گل خونه ها و مرغ داری هاست .

توی گل خونه ها به خاطر اینکه فضا بسته هستش و گل و گیاه به نور آفتاب نیاز دارند از لامپ های خاصی استفاده میشه .

اما استفاده از این لامپ ها مدت زمان روشن شدنشون و اینکه چند بار در روز روشن و خاموش شن توی گیاه های مختلف با هم متفاوته .

اینجا از این محافظ ها استفاده تا زمان روشن و خاموش شدن لامپ ها رو تنظیم و مدیریت کنند.

توی مرغ داری ها هم چون توی فضا بسته از مرغ ها نگه داری میشه و جانوران هم به نور آفتاب نیاز دارند از لامپ استفاده میشه .

و همچنین برای تنظیم زمان بندی تخم گذاری هم از لامپ های خاصی استفاده میشه .

با این دستگاه میشه این زمان بندی ها رو کنترل و مدیریت کرد.

6- محافظ رکمونت :

 

 

یکی از مشکلاتی که توی فضای اداری یا ساخت شبکه برق برای محافظ برق و نصب اون پیش میاد اینکه محافظ ها معمولا فضای زیادی رو اشتغال میکنند.

محافظ ها توی شکل های مربع و مستعطیلی شکل هستند و این باعث میشه نصبشون روی دیوار یا توی داکت ها سخت بشه .

و اینکه فضای اداری محدوده و فضای بسیار زیادی برای گذاشتن محافظ برق زیر پا یا بین میزها وجود نداره .

اینجا شما میتونید از محافظ رکمونت استفاده کنید ؛

محافظ های رکمونت شکل مستعطیلی و جمع و جوری دارند و معمولا پریز های زیادی دارند تا بتونه دستگاه های زیادی رو پشتیبانی کنه.

زاویه 45 درجه پریز ها باعث میشه که شما بتونید از همه پریز ها هم زمان استفاده کنید .

همچنین این محافظ ها راحت بین میز ها ، روی دیوار یا توی داکت ها نصب میشن و برای ساخت شبکه و محل های اداری و حتی خانگی عالی هستند.

رکمونت ها مثل محافظ های دیگه با به وجود اومدن نوسان برق برق رو قطع میکنند و از دستگاه های شما محافظت میکنند.

تعداد پریز های محافظ رکمونت از 6 تا 9 پریز هم میرسه و معمولا پریز هاش ارت دارند.

و توی دو مدل دیجیتال و آنالوگ و یک مدل فیوز دار توی بازار موجود هستند.

از این محافظ میشه برای دستگاه هایی مثل شارژر گوشی همراه و لب تاپ ، کامپیوتر ، لوازم صوتی و تصویری استفاده کرد معمولا تا 10 آمپر رو پاسخگو هستند.

7- چند راهی فیوز دار :

 

 

همون طور که از اسم این محصول پیداست ؛ یک چندراهی ساده هستش که فیوز برق داره ؛ حالا فیوز برق چیه و اینجا چیکار میکنه ؟

فیوز یک قطعه الکتریکی است که بر اثر نوسان برق یا گرمایش به وجود اومده از ولتاژ بالا برق خروجی از خودش رو قطع میکنه .

فیوز ها توی مدل ها و انواع مختلفی برای کاربرد های مختلف ساخته شدن ؛ کارکرد اونا اینجوریه که اگر ولتاژ برق از حد اسمی فیوز بالاتر بره برق قطع میشه.

حد اسمی هر فیوز بر اساس ساخت و کاراییش با هم متفاوته توی همه خونه ها معمولا هر کجا که برق باشه این فیوز ها رو میتونید پیدا کنید .

اختراع فیوز :

این قطعه الکتریکی اولین بار توسط آقای توماس ادیسون توی سال 1890 میلادی اختراع و همچنین ثبت شده.

فیوز ها بسته به ساخت و کاربردشون ولتاژ خاصی رو تحمل میکنند و زمان قطع کردن برق توی فیوز ها هم با هم تفاوت داره .

چند راهی فیوز دار یک چند راهی ساده است که قبل از ورود برق به پریز های چند راهی یک فیوز نصب شده و برق بعد از فیوز به پریز ها میرسه .

و وقتی ولتاژ برق از حد اسمی فیوز بالاتر بره فیوز برق ورودی به پریز ها رو قطع میکنه .

چند راهی فیوزدار رو نمیتونیم یک محافظ برق به حساب بیاریم اما کارایی نسبتا شبیه به محافظ ها رو داره.

این نوع چند راهی با اینکه حد بالای ولتاژ رو قطع میکنه اما حد پایین رو نع و اینکه زمان بندی بین دستگاه ها هم تنظیم نمیشه .

برای همین حتما و حتما برای وسایل حساس خونگی از محافظ مخصوص خودشون استفاده کنید.

کارایی چند راهی فیوزدار بیشتر صنعتی و خدماتیه مثلا دستگاه دریل یا دستگاه هایی که توی ساختمون های نیمه کاره در حال استفاده هستند.

این مدل چند راهی توی شکل های مختلفی وجود داره ، حتی توی یکسری از ندل ها شما میتونید حد اسمس رو هم مشخص کنید.

8- استابلایزر :

 

 

همون طوری که مفصل درباره محافظ برق و انواع اون صحبت کردیم فهمیدیم که محافظ برق دستگاهیه نسب به تغییرات ولتاژ واکنش نشون میده و برق رو قطع میکنه.

محافظ ها توی قسمت ورودی برق قرار میگیرند و برق بعد از محافظ ها به دستگاه های مدنظرمون میرسه .

ووقتی ولتاژ از بازه 175 تا 255 ولت فراتر رفت رله موجود توی محافظ ها برق رو سریعا قطع میکنه تا شوک الکتریکی ایجاد نشه و دستگاه آسیب نبینه .

استابلایزر ها نسبتا شبیه به محافظ ها هستند اما کارایی و کاربرد و عملکرد کاملا جدایی دارند و یه جورایی به روز شده ی محافظ ها هستند.

استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ برق دستگاهیه که با افت یا افزایش ولتاژ از حد 175 تا 255 ولت برق رو قطع نمیکنه بلکه اون رو تثبیت میکنه.

یعنی وقتی برق به 170 یا 260 ولت برسه استابلایزر شبیه یک صافی عمل میکنه و برق رو به 220 نزدیک میکنه و بعد خارجش میکنه .

دلیل ساخت استابلازر ها اینه که دستگاه های برقی با برق 175 تا 255 ولت هم کار میکنند اما توی دراز مئچدت باعث اصطحلاک اونا میشه .

چون همه دستگاه های برقی ساخته شده بر اساس برق ورودی 220 ولت تنظیم و ساخته شده و بهترین ولتاژ 220 ولت هستش.

این دستگاه با کاهش یا افزایش ولتاژ برق رو به 220 ولت نزدیک میکنه و همچنین از به وجود اومدن شوک الکتریکی جلوگیری میکنه .

اما توی بازه خیلی بالا یا خیلی پایین ( بسته به توان استابلایزر) استابلایزر ها هم برق رو قطع میکنند.

این دستگاه رو میتونید برای خونه ، محل کار، دستگاه های نسبتا حساس هم استفاده کنید ولی قیمت نسبتا بالایی داره و نیاز نیست حتما برای روزمره ازش استفاده کنید.

استبالایزر ها مدل ها و شکل های مختلفی هم دارند و توی برند های مختلف با  توان های مختلف ساخته شدن.

بهتره قبل از خرید این دستگاه با یک تکنسین برق درباره اینکه اصلا لازم هست یا نع و اینکه چه استابلایزری بخرید مشورت کنید.

9- یو پی اس (UPS) :

 

 

UPS مخفف شده ی Uninterruptible Power Supply به معنی منبع تغذیه اضطراری یا منبع تغذیه بدون وقته هستش.

یو پی اس ها دستگاه های نسبتا بزرگی هستند و قیمت بالایی هم دارند.

این دستگاه به روز شده ی محافظ ها و استابلیزر ها هستند؛ همون طور که گفته شد محافظ برق رو توی نوسان قطع میکنه و استابلایزر تثبیت میکنه .

اما UPS به غیر از این دو کار یک منبع ذخیره هم داره تا زمانی که برق قطع شد از این برق ذخیره شده استفاده کنه .

همچنین این دستگاه نویز گیر هم داره و نویز های به وجود اومده از جریان رو دفع میکنه .

از این دستگاه توی بانک ها ، بیمارستان ها ، سرور ها ، اتاق اطلاعات و هر جا که دستگاه های بسیار گرون قیمتی هست و همیشه باید روشن باشن استفاده میشه .

مثلا توی بانک ها که همیشه اطلاعات در حال اپدیت شدنه و یا سرور های اطلاعات اگر برق ناگهان قطع بشه ممکنه اطلاعاتی که از قبل ذخیره شده از بین بره.

و یا توی اتاق جراحی اگر برق بره خودتون تصور کنید که فاجعه ای ممکنه پیش بیاد.

برای همین نیاز به یه دستگاهی هست که نع تنها برق سالم و خوبی و بدون نویز رو برسونه بلکه این برق ادامه دار هم باشه .

انواع یو پی اس :

یو پی اس ها توی مدل های مختلف با توان و کارایی های مختلف وجود دارند و بر اساس آپشن های اون قیمت متغیری دارند.

یو پی اس ها یک مبدل برق DC به AC هم باید داشته باشن که به اون اینورتر (INVENTER ) هم میگن .

برق شهری از نوع AC هستش و وقتی شما یک باتری رو شارژ میکنید ، آدابتور یا شارژر برق رو به DC تبدیل میکنه تا توی باتری ذخیره بشه .

وقتی برق قطع میشه اینورتر برق DC باتری رو تبدیل به به AC میکنه تا دستگاه ها بتونن از این برق استفاده کنند.

یو پی اس ها (UPS) معمولا دوی سه دسته بندی دسته بندی میشن:

• یو پی اس آفلاین (OFF LINE)
• UPS آنلاین (ON LINE)
• یو پی اس لاین اینتراکتیو (LINE INTERACTIVE)

که بعدا توی یه مقاله مجزا درباره همشون صحبت میکنیم.

خرید بهترین محافظ برق ( چگونه بهترین محافظ برق را بخیریم؟)

 

 

حالا که با انواع محافظ و کارایی و کاربردشون آشنا شدید فقط یک سوال میمونه اونم اینه که بهترین محافظ برق چیه و چه محافظ برقی بخریم .

ببینید همه محافظ های برق یک کاربرد خاصی دارند ، کارایی خاصی دارند ؛ اولین نکته برای خرید بهترین محافظ اینه که شما باید با محافظ ها اشنا باشید.

یعنی بدونید چی هستن و برای چه کاری مناسبن .

نکته بعدی اینکه بدونید دقیقا این محافظ برقی که قصد خریدش رو دارید برای چه کاری میخواهید ؛ مثلا اگر برای پکیج میخواید محافظ پکیج بخرید.

یا اگه برای محل کارتون که میخواید شارژر و کامپیوتر و تلفن بهش وصل بشه محافظ کامپیوتری بهترین گذینه هستش.

حالا بسته به فضایی که دارد و سلیقه میتونید شکل ظاهریش رو هم مشخص کنید و کلی طرح و شکل از محافظ توی بازار هست.

و اینکه حواستون به متراژ سیم محافظ ها هم باشه و حتما اندازه بگیرید که چقد فاصله بین پریز برق و محلی که میخواهید محافظ رو قرار بدید هست.

 ایمنی محافظ برقه ؛

• اینکه بهتره از محافظ های کلید دار استفاده کنید و حتما پریز محافظتون ارت داشته باشه .
• از برند های معتبری مثل اخوان الکتریک ، پارت الکتریک ، تیراژه خرید کنید.
• متناسب با دستگاه محافظ رو انتخاب کنید .
• محافظ با نشان استاندارد خرید کنید.

نکته بعدی اینکه موقع خرید حتما از فروشنده بخواهید که محافظ برق رو تست کنه سالم باشه و کارت گارانتی اون رو خودش پر کنه.

محافظ برق باید سیم سالم و بدنه ی سالم داشته باشه و حتما قبل از خرید کحافظ رو دقیق چک کنید.

یک نکته دیگه اینکه بیشتر دستگاه های الکتریکی به محافظ نیاز دارند؛

اینکه بگیم فلان دستگاه یا فلان دستگاه نیازی به برق نداره ممکنه درست باشه اما احتیاط مهم ترین چیزه .

مثلا میگن شارژر لب تاب یا گوشی چون مبدل هستند نیازی به محافظ برق ندارند اما نمیگن که قیمت شارژر لب تاب تا دو میلیون تومن هم میرسه .

درسته که گوشی یا لب تاب شما ممکنه آسیب نبینه اونم ممکنه اما قیمت شارژر هم خیلی پایین نیست.

برای همین توصیه میکنم که حتما برای دستگاه هایی که حتی فکر میکنید نیاز به محافظ ندارند هم از محافظ استفاده کنید .

 

امیدوارم که تا اینجا تونسته باشم به سوالاتتون جواب داده باشم و ممنون که من رو همراهی کردید.

در ادامه درباره همه محافظ ها به طور دقیق تر صحبت و بحث میکینم.

مارو در اینستاگرام دنبال کنید.

خرید انواع محافظ برق :

محافظ و چند راهی ، محافظ ، فروش عمده محافظ برق ، فروش عمده سه راهی ، چند راهی ، فروش عمده چند راهی