سیم و کابل، انواع سیم و کابل (0تا100) از 1830 تا 2022!!
سلام دوستان؛ در این مقاله، قصد داریم در مورد انواع سیم و کابل، تفاوتها و کاربردها، اصطلاحات و پارامترهای مربوط به آنها صحبت کنیم. در پایان، به بررسی چند نکته مهم در خرید آنها میپردازیم.
برقراری ارتباط با ماشینآلات و تجهیزات برقی جزء ضروریترین نیازهای زندگی مدرن ما شده است. از گوشیها و کامپیوترها گرفته تا ابزارهای خانگی، تمامی دستگاهها به انرژی الکتریکی نیاز دارند.
در صورت نبود برق، زندگی ما مشکل و دشوار میشود؛ چرا که انسان مدرن بدون برق و ابزارهای برقی نمیتواند فعالیتهای روزانه خود را انجام دهد. بنزین برای اتومبیلها، گازهایی که از خطوط لوله به خانهها میرسد، و حتی خود ما که از خیابانها و جادهها عبور میکنیم، همه به یک شبکه پیچیده از سیمها و کابلها برای انتقال برق متصل هستند.
سیم و کابل به عنوان یکی از محصولات گسترده در بازار الکتریکی عرضه میشوند. هر یک از آنها برای کارهای خاصی طراحی شدهاند، و نمیتوان آنها را به هر جایی که به آنها نیاز است، قرار داد.
مثلاً برای دستگاههای جوش از سیمهای نایلونی استفاده نمیشود و برای برق کشی بین شهری از کابلهای کواکسیال بهره گرفته نمیشود.
با مطالعه این مقاله، شما با انواع مختلف کابل و سیم موجود در اطرافتان آشنا خواهید شد. همچنین میتوانید مشخصات هر نوع کابل را بدانید و برای کدام کارها مناسبند. همچنین با برندهای مختلف آشنا شده و اطلاعاتی برای خرید بهتر کسب کنید.
تاریخچه سیم و کابل در جهان
ما از تاریخچه سیم و کابل و ورود آنها به ایران شروع میکنیم. اولین ابداع مشابه سیم و کابل تا سال 1830 به برمیگردد، زمانی که کشتیرانان از سیم برای ماهیگیری استفاده کردند تا مقاومت بیشتری در مقابل فشار اعمال شده داشته باشد. با پیشرفت صنعت الکتریسیته و برق، نیاز به ساختارهایی با ایمنی بالا برای انتقال برق پیش آمد و اولین عایقهای سیم الکتریکی به وجود آمدند.
اولین روکش سیم و کابل :
در اوایل تاریخ ساخت سیم و کابل، اولین عایق از چوب کائوچو ساخته میشد. در این روش، کائوچو به دور سیم پیچیده میشد و در دماهای بالا خشک میشد. این عمل باعث میشد که کائوچو در اطراف سیم خشک و محکم شود و تکان نخورد.
پس از کاور کائوچو، این لایه با مواد روغنی، رزین و موم که هادی نبوده و میکس میشده، پوشانده میشد. سپس با یک روکش سربی دوباره سیم پوشانده میشد. این روش نه تنها وقتبر بود، بلکه بسیار دشوار.
تا اینکه آقای لئو بیکلاند پس از چندین سال، باکلیت را اختراع کرد. باکلیت یک ماده غیررسناست که از مواد رزین و ترکیب آن با خاک چوب یا پنبه نسوز ساخته میشود. این ماده خواص متعددی از جمله برشخوری، خمکاری، و سوراخکاری دارد و برای روکش سیم در زمان خود عالی بود.
هرچند باکلیت در این مرحله به عنوان یک عایق الکتریکی مؤثر بود، اما با پیشرفت علم و صنعت، مشکلات و چالشهای ساخت افزایش یافت. بنابراین، عایقهای جدیدی نظیر PVC (پلیوینیل کلراید) طراحی شدند که هم از نظر عایق بودن و هم از نظر تحمل فشار برق بهتر عمل میکردند.
با ورود عایقهای جدید به بازار، صنعت سیم و کابل رونق بیشتری گرفت و تولید این محصول به صورت گستردهتری انجام شد. در ادامه، عایقهای پیشرفتهتری نظیر “پلی اتیلن کراس لینک” برای کابلهای خشک توسط شرکت جنرال تولید شد که به تحمل فشار برق بسیار بالا امکان پذیر است. این عایق میتواند فشاری معادل 500 کیلوولت را تحمل کند که برای کابلهای فشار قوی بسیار مهم است.
تاریخچه سیم و کابل در ایران :
اوایل دهه ۱۸۳۰، آقای محمد حسین امین الضرب یا همان “پدر برق ایران“، با وارد آوردن اولین کارخانه تولید برق به ایران، همراه با دستگاه تولید و کارخانه برق، سیم و کابل را از شرکت فرانسوی به نام CEEM وارد کرد. این سیمها با استفاده از پایههای دیواری نصب شده و به انتقال انرژی برق میپرداختند.
با پیشرفت علم و صنعت در ایران و افتتاح کارخانههای بیشتر، نیاز به انواع مختلف سیم و کابل افزایش یافت. همچنین با حذف شبکه برق هوایی و انتقال به برقکشی زیرزمینی، نیاز به سیم و کابلهای متنوع و بیشتری برای انتقال انرژی به وجود آمد.
در پاسخ به این نیازها، تاجران و کسبهای شروع به واردات انواع سیم و کابل به ایران کردند. این واردات باعث پر شدن مغازهها و انبارها از سیمها و کابلهای وارداتی شد.
اما اکنون، با توانمندی تولیدکنندگان داخلی ایران، نیاز به سیم و کابل از طریق تولید داخلی تامین میشود. حتی ایران به عنوان یک صادرکننده سیم و کابل نیز شناخته میشود.
تولید سیم و کابل در ایران
در اوایل تاریخ تولید سیم و کابل در ایران (حدود ۴۰ سال پیش)، تعدادی از شرکتهای مانند فروزنده، دیاموند، الکتریکی خراسان و سیمکو، با تولید سیم، کار خود را آغاز کردند. سپس شرکتهای ایرکابل و آلومتک با تولید رساناها به عمل آمدند.
تولید کابلها هم توسط شرکتهایی نظیر کابل البرز، کابل ایران، کابل تک، سیمکو و سیماک آغاز شد. و با ورود تکنولوژیهای جدید، تولید کابلهای تخصصی نیز ممکن شد.
اکنون با بیش از ۲۵۰ واحد تولیدی در ایران، نیازهای کشور در حوزه سیم و کابل به خوبی تامین میشود و ایران به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان این محصول در جهان شناخته میشود. این پیشرفت نشاندهنده نقش بسزایی است که این صنعت در توسعه اقتصاد کشور ایفا میکند.
حال که با تاریخچه سیم و کابل آشنا شدیم وقت آن است که به بررسی و معرفی انواع سیم و کابل بپردازیم تا بتوانیم شما را بیشتر با این بخش جدانشدنی از لوازم الکتریکی آشنا کنیم. با ما همراه باشید:
انواع سیم و کابل :
سیم و کابل دو دوست هستند که از هم جدا نمیشوند اما با تفاوتهای زیادی برای کاربردهای مختلف تولید میشوند. برای درک بهتر انواع سیم و کابل، بهتر است ابتدا با مفاهیم سیم و کابل آشنا شویم و سپس تفاوتهای آنها را بررسی کنیم.
سیم چیست؟
سیم یا بافه رشتهای در قطرهای مختلفی است که برای انتقال جریانهای الکتریکی استفاده میشود. سیم از دو بخش هادی و عایق تشکیل شده است. جنس هادی سیم از فلز است و معمولاً از آلومینیوم و مس استفاده میشود. کیفیت مس موثر بر کیفیت سیم است و سیمهای با درصد خالصی بیشتر از مس، مرغوبتر و گرانتر هستند.
بخش دوم سیم، عایق سیم است که لایهای از ماده غیررساناست و هادی سیم را پوشش میدهد. این عایق عمدتاً از جنس PVC است و رنگهای مختلفی دارد که هر یک نشاندهنده خصوصیت خاصی هستند.
نام “سیم” نخستین بار در زمان واردات اولین کارخانه تولید برق به ایران از شرکت CEEM مطرح شد. این واژه از زبان فرانسوی “سیم” گرفته شده و در زبان ایرانی به مفتول نقره اطلاق میشود. بر این اساس، به این ابزار انتقال برق، سیم گفته میشود.
معمولاً سیمها تکرشته هستند، اما باید توجه داشت که سیم نایلون دو رشته است. این سیمها معمولاً در ساختمانها برای مصارف خانگی استفاده میشوند.
سیمها بر اساس قطر خود اندازهگیری میشوند. قطرهایی از ۰.۲۵ میلیمتر تا ۲۰ میلیمتر وجود دارند. برای خواندن سیمها، دو عدد بهکار میروند؛ به عنوان مثال ۱/۵ که عدد اول تعداد رشتهها و عدد دوم قطر را نشان میدهد.
در ادامه، با انواع سیم و کابل، کاربردها و مشخصات آنها آشنا خواهیم شد.
انواع سیم ها و کاربردشان :
انواع سیم برق و کاربردهای آنها
1- سیم افشان:
سیم افشان از رشتههای مسی به هم تنیده ساخته میشود که با پوشش PVC عایق گذاری شدهاند. این رشتهها کنار هم قرار گرفته و قطر کلی سیم را تشکیل میدهند. این نوع سیم برای برقکاری در ساختمانها و محلهای کاری مناسب است. به دلیل به هم تنیده بودن رشتهها، این سیم دارای خاصیت خم شدن و انعطاف پذیری بالاست که امکان عبور آسان از لولهها و داکتها را فراهم میکند. قطر این سیمها از بیست و پنج صدم تا ۲۴۰ میلیمتر و ولتاژ نامی آنها بین ۳۰۰ تا ۷۵۰ ولت است. بیشتر سیمهای مورد استفاده در پریزها، کلیدها و لامپها از این نوع هستند.
2- سیم نیمه افشان:
سیم نیمه افشان از چند رشته نسبتاً نازک مسی تشکیل شده است که کنار هم قرار گرفته و قطر کلی سیم را شکل میدهند. این سیمها نیز بیشتر برای مصارف ساختمانسازی استفاده میشوند و به دلیل قطر نسبتاً زیاد رشتهها، خاصیت خم کاری کمتری دارند که مناسب برخی کاربردهاست. کاربرد و خصوصیت این نوع سیم به طرز زیادی شبیه به سیم افشان است.
3- سیم مفتولی یا خشک:
سیم مفتولی یا خشک یک سیم تک رشته است که با پوشش PVC عایق گذاری شده و هادی وسط آن یک تیکه مفتولی دارد. این سیم برای برقکشی در جاهای خاص مانند جعبه تقسیمها، تابلوها و ورودی فیوزها استفاده میشود. با توجه به ویژگی مفتولی بودن، این سیم دارای خاصیت کمتری در خم شدگی است و ممکن است با خمیدن یا کج کردن زیاد، شکسته شود. کاربرد این سیم برای برقکشی دور ساختمان و ارتهای زیرزمینی بسیار مناسب است.
این سه نوع سیم تنها یکی از مدلهای اصلی هستند و هنوز انواع مختلف دیگری نیز وجود دارند.
4- سیم ارت:
سیم ارت در سیستم ارت جایگاه ویژهای دارد. در سیستم ارت، هدف از ایجاد اتصال به زمین وسیلهای است که در صورت ورود برق به بدنه دستگاه، این برق به زمین منتقل شود و از برق گرفتگی انسان جلوگیری شود.
سیم ارت در دستگاهها به بدنه آن وصل میشود و سپس به طریق یک سیم به زمین متصل میگردد. این اقدام موجب کاهش خطرات برق گرفتگی و ایمنتر شدن محیط میشود. در دستگاههای الکتریکی استاندارد، قسمتی به نام اتصال دهنده ارت وجود دارد که از طریق یک سیم به زمین متصل میشود. این اتصال دهنده ارت معمولاً با رنگ زرد و سبز شناخته میشود.
سیم ارت در مدلهای مختلف از جمله افشان، نیمه افشان، و مفتول ساخته میشود و بسته به نیازهای محل نصب، از قطرها و سطوح مقاطع مختلفی استفاده میشود. این سیم به دلیل نقش مهم در ایمنی برقبرداران و استفاده در دستگاههای الکتریکی حیاتی است.
5- سیم نایلون:
سیم نایلون تشکیل شده از دو رشته به هم چسبیده که هر کدام از آنها در عایق جداگانه قرار دارند و به چسبیدن و کنار هم بودند. قطر این سیم متناسب با نیازهای مختلف برق کشی است و به صورت (2 در 5/2) نشان داده میشود. عدد اول (2) نشان دهنده دو رشته بودن این سیم است و عدد دوم قطر هر سیم را نمایش میدهد.
سیم نایلون برای برقکشی نقطه به نقطه، برقکشی ساختمان، برقکشی روکار و کاربردهای متنوع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. این سیم دارای انعطاف پذیری خوبی است و از نظر انرژی خوری نیز کمترین میزان انرژی را مصرف میکند.
نکته: در هر دو توضیح بالا، تأکید بر اهمیت سیم ارت در جلوگیری از برق گرفتگی و افزایش ایمنی محیط برقبرداری دارند. این نکته مهم در نصب و استفاده از دستگاههای الکتریکی و برقی باید به خوبی رعایت شود.
6- سیم لاکی:
سیم لاکی از یک لایه بسیار نازک عایق و هادی تکی و مفتولی با قطری از 05/0 تا 6 میلیمتر ساخته میشود. این نوع سیم به عنوان یک ابزار کاربردی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، به ویژه در زمینههایی که نیاز به سیمی نازک با خاصیت پیچیدگی و انعطاف پذیری دارد.
از سیم لاکی برای ساخت سیمپیچ، موتورها، ترانسفورماتورها، و ترانسها استفاده میشود. ویژگی نازک بودن این سیم و امکان پیچیده شدن آن، آن را برای استفاده در امور مرتبط با پیچیدگی و فضای محدود مناسب میکند. به این سبب، در ترانسها نیز از سیم لاکی استفاده میشود و آن را “سیم ترانس” مینامند.
عایق سیم لاکی، با وجود نازک بودن، مقاومت خوبی در برابر گرما دارد، به همین دلیل در دسته سیمهای نسوز قرار میگیرد. این ویژگی مهم است زیرا سیمهای الکتریکی ممکن است در مواجهه با شرایط حرارتی مختلف قرار گیرند.
نکته:
توضیحات در مورد سیمها به اتمام رسید. اگر سوالات یا درخواست اطلاعات بیشتری دارید یا میخواهید به موضوعات دیگری بپردازیم، خوشحال میشوم که کمک کنم.
کابل چیست؟
کابل به ترکیبی از تعدادی سیم (از دو سیم به بالا) که با یک فلاف غیرهادی یا حتی هادی احاطه شدهاند و دور این سیمها پیچیده شدهاند گفته میشود. این ساختار به کابل این امکان را میدهد که برای انتقال انرژی یا اطلاعات در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
ساختار کابل:
– سیمها درون کابل:
سیمهای درون کابل میتوانند از جنس مس یا حتی آلومینیوم باشند. این سیمها در قطرها و شکلهای مختلف تولید میشوند.
– فلاف (عایق):
فلاف یا عایق محافظ کابل، لایهای است که سیمها را احاطه کرده و آنها را از محیط خارجی جدا میکند. این عایق معمولاً از مواد غیرهادی تشکیل شده است.
کاربرد کابل:
کابلها به عنوان وسیله انتقال انرژی یا اطلاعات در محیطهای مختلف، از جمله لولههای برق، هوا، زمین، زیر آب، و سایر مکانها استفاده میشوند. عملکرد آنها بستگی به نوع کابل، ساختار داخلی، و مواد استفاده شده دارد.
گستردگی و دستهبندی:
گستردگی کابلها باعث میشود که دستهبندی آنها دشوار باشد. بر اساس میزان تحمل در برابر ولتاژ، دستهبندیهایی از کابلها ارائه شدهاند که به عنوان یک شاخه اصلی میتوانند موارد مختلف را پوشش دهند.
نکته:
گفته شده است که گستردگی و تعداد زیادی از کابلها باعث میشود که دستهبندی دقیق آنها دشوار باشد. در مقالات بعدی به بررسی دستهبندیها و تفاصیل مربوط به هر کدام خواهیم پرداخت. اگر سوالی دارید یا به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، خوشحال میشوم کمک کنم.
انواع کابل و کاربرد آنها:
همانطور که در بالا توضیح داده شد، کابلها بسیار متنوع و گسترده هستند و دستهبندی آنها به چالشی پیچیده تبدیل شده است.
در ادامه مقاله، ما توانستیم این دستهبندی را به صورت کاملاً قابل فهم و راحت ارائه دهیم تا حتی افرادی که اطلاعات زیادی ندارند، بتوانند به خوبی انواع کابلها را درک کنند.
انواع کابل بر اساس فشار:
بیایید ابتدا مفهوم “فشار” را توضیح دهیم. همانطور که میدانید، قدرت برق و جریان الکتریسیته بر اساس ولتاژ اندازهگیری میشوند. این ولتاژ میتواند بسیار قوی یا ضعیف باشد.
یعنی جریان الکتریسیته یا برق میتواند در ولتاژهای مختلف برای کارهای مختلف وجود داشته باشد. به عنوان مثال، برقی که از نیروگاههای برق تولید شده و به شهر منتقل میشود ولتاژ بسیار بالایی دارد، در حالی که برقی که شما برای شارژ گوشیتان استفاده میکنید، ولتاژ پایینی دارد.
بر این اساس، کابلهای مختلفی تولید شدهاند که برای انتقال ولتاژ پایین و یا بالا استفاده میشوند. این کابلها از نظر مقاومت در برابر فشار ولتاژ مختلف هستند و به سه دستهبندی تقسیم میشوند:
– کابل فشار قوی یا قدرتی:
– این کابلها تحمل ولتاژ بالایی را دارند و برای قسمتهایی که ولتاژ برق بسیار بالاست، مورد استفاده قرار میگیرند. ولتاژ میتواند از ۶۳ تا ۲۳۰ کیلوولت باشد.
– کابل فشار متوسط:
– این کابلها برای انتقال ولتاژ متوسط استفاده میشوند و ولتاژ آنها از ۱ تا ۳۳ کیلوولت میباشد.
– کابل فشار ضعیف:
– این کابلها دارای تحمل ولتاژ کمتری نسبت به کابلهای دیگر هستند و در مصارف معمولی مورد استفاده قرار میگیرند. ولتاژ آنها از ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت متغیر است.
در ادامه، کابلها بر اساس کاربرد و شکل ظاهری آنها دستهبندی شدهاند.
1- کابل افشان:
در صورتی که مقاله را تا اینجا مطالعه کرده باشید، احتمالاً به خاطر دارید که سیم افشان چیست. در غیر این صورت، برای درک بهتر این بخش، بهتر است بخش مربوط به سیم افشان و کلیت سیمها را مطالعه فرمایید.
کابل افشان به کابلی اطلاق میشود که از دو یا چند سیم افشان تشکیل شده و این سیمها توسط یک عایق غیر هادی کنار هم قرار گرفتهاند.
معمولاً در کابلهای افشان، یکی از سیمها به ارت متصل میشود و رنگ آن سبز و زرد است.
کابل افشان یکی از پرکاربردترین کابلهای برق میباشد، به عنوان مثال، در کابلهای جاروبرقی یا کتری برقی از این نوع کابلها استفاده میشود.
کابل افشان با دو عدد (مثل 3 در 16) شناخته میشود که عدد اول تعداد سیمها در کابل و عدد دوم قطر سیمها محسوب میشود.
2- کابل مفتولی یا خشک:
کابل برق مفتولی مشابه کابل برق افشان است؛ از دو تا چند سیم برق مفتولی یا خشک تشکیل شده و با یک لایه عایق غیر هادی محافظت میشود.
مانند توضیحات داده شده در بخش سیم مفتولی، این سیمها به دلیل خشک بودن و انعطاف کم، سخت خم میشوند.
این کابلها برای برق کشی زیرزمینی (عمق کم) در کنترها و تابلوهای برق، همچنین برق کشی سیستم ارت استفاده میشوند.
این کابل نیز دارای دو عدد (مانند 164) است، که عدد اول تعداد سیمها در کابل و عدد دوم قطر سیمها را نمایان میکند.
3- کابل شیلد دار (نویز گیر):
کابل برق شیلد دار به کابلی اشاره دارد که علاوه بر لایه غیر هادی عایق، یک لایه نازک از آلومینیوم یا مس را نیز دارد.
این لایه نازک که ممکن است به شکلهای مختلفی مانند ورقه یا بافته شده باشد، شیلد نامیده میشود و هر نوع سیم دیگری که این لایه را داشته باشد، به عنوان کابل شیلد دار شناخته میشود.
کابل شیلد دار به دلیل داشتن این لایه اضافی، دارای قطر کلی بیشتری نسبت به سایر کابلها است و از نظر قیمت نیز گرانتر است.
وظیفه اصلی این شیلد، جلوگیری از ورود ارتعاشات و نویزهای الکتریکی و رادیویی به کابل است. این شیلد نه تنها از ارتعاشات و نویزهای خارجی جلوگیری میکند بلکه از خود کابل نیز جلوگیری میکند که ارتعاشات و نویزها از آن خارج شوند.
کاربرد اصلی این کابل در کابلهای مخابراتی و انتقال اطلاعات است، زیرا اطلاعاتی که از آن انتقال مییابد، بسیار حساس است و هر گونه نویز ممکن است اطلاعات را تحت تأثیر قرار دهد. استفاده از این کابل در صنعت، دستگاههای صنعتی، برقکشیهای فشار قوی، مراکز اطلاعاتی، خطوط تلفن و سیمکشی دوربینهای مداربسته و هر جایی که نویز اختلال ایجاد میکند، رواج دارد.
همچنین، به هر کابلی که دارای یک شیلد نویزگیر باشد، کابل شیلد دار گفته میشود؛ این کابلها انواع مختلفی دارند که در ادامه چند نمونه از آنها را بررسی خواهیم کرد.
کابل شیلد دار افشان:
کابل شیلد دار افشان یک نوع کابل افشان است که به طور معمول از یک لایه شیلد ساخته شده است، که معمولاً از جنس مس قلع اندود شده است. این لایه شیلد با یک ساختار بافته شده ترکیب شده و به منظور کاهش هدررفت برق و انجام بهترین عملکرد در برقکشی تابلوهای فرمان مورد استفاده قرار میگیرد.
کابل شیلد دار مفتول:
کابل شیلد دار مفتول نیز همانند کابل مفتول معمولی است، اما با افزودن یک لایه شیلد از مس بافته شده، استفاده از آن در کاهش هدررفت کمتر جریان برق و برقکشی در شرایط فشار قوی و فوق قوی توصیه میشود.
کابل شیلد دار قدرت یا فشار قوی:
کابلهای قدرت که در شرایط فضاهای باز، زیر آب یا زیر خاک قرار میگیرند، نیاز به یک لایه شیلد دارند تا از هدررفت و انرژی اضافی جلوگیری کنند. استفاده از کابل شیلد دار در این موارد اساسی است.
کابل شیلد دار مخابراتی:
کابلهای مخابراتی که اطلاعات و دادهها از آنها منتقل میشود، نیاز به یک لایه شیلد دارند. این شیلد نویزهای مغناطیسی و نویزهای دیگر را کاهش میدهد و اطمینان حاصل میکند که دادهها بهطور صحیح و بدون اختلال به مقصد منتقل میشوند. از کابل شیلد دار در کابلهای تلفن، فرمان، دو زوجی، کنترل، و سایر کابلهای مخابراتی استفاده میشود.
در نهایت، توجه داشته باشید که هر یک از این انواع کابلها شیلد دار دارای ویژگیها و کاربردهای خاص خود هستند که بسته به نیازهای مختلف صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
4- کابل زره دار (زره ای):
کابل زره دار یا زره ای یک نوع کابل است که دارای یک لایه زره است که ممکن است به صورت روی سیم یا درون سیم قرار گیرد. این زره معمولاً از موادی مانند آلومینیوم، سرب، فولاد، استیل و غیره ساخته میشود و میتواند به صورت بافته شده یا سیمهای کنار هم قرار گیرد. وظیفه اصلی این کابل از جلوگیری از خرابی سیم در شرایط سخت و اصطکاک، همچنین جلوگیری از جویده شدن توسط جانوران است. کابلهای زره دار همچنین دارای خاصیت ضد نویز میباشند.
انواع پرکاربرد کابلهای زره دار شامل:
– کابل زره دار ضد حریق– کابل زره دار مخابراتی– کابل زره دار زیر خاک یا دفن مستقیم
کابل زره دار دفن مستقیم یا خاکی:
این نوع کابلها معمولاً در انتقال برق و برقکشی زیر زمین استفاده میشوند. در این مورد، به جای لولههای درون خاک، سیم مستقیماً در عمق نسبتاً زیادی دفن میشود. این کابلها معمولاً فشار متوسط یا فشار قوی دارند و مقاومت خوبی در برابر جوندگی و سایش دارند.
5- کابل آلومینیوم:
کابلهای آلومینیوم معمولاً در صورت نیاز به مقدار و متراژ زیادی سیم برق استفاده میشوند، زیرا که کابلهای مسی قیمت بالایی دارند. این کابلها هادی از جنس آلومینیوم دارند و به عنوان جایگزین مقرون به صرفهای برای کابلهای مسی در مواردی که نیاز به طول بیشتر و هزینه کمتر استفاده از آنها است. کابلهای آلومینیوم برای ساخت کابل مفتول، کابل خودنگهدار و کابلهای فشار قوی استفاده میشوند.
– کابل خودنگهدار آلومینیوم:
این نوع کابل از چندین سیم پیچ خورده تشکیل شده و یکی از سیمها عایق نداشته و برق ندارد. وظیفه آن نگهداشتن بقیه سیمها در هواست.
– کابل فشار قوی آلومینیوم:
این کابلها برای انتقال جریان با ولتاژ بالا مورد استفاده قرار میگیرند. رنگ عایق آنها معمولاً قرمز است و از جنس آلومینیوم یا مس ساخته میشوند. این کابلها به دلیل اندازه بزرگ و فشار بالا، برای برقکشی زیر زمینی مناسب هستند و شیلد و زره نیز دارند.
6- کابل جوشکاری:
کابل جوشکاری یک نوع کابل قدرت است که طراحی شده است تا فشار ولتاژ بالا را تحمل کند. این کابلها تکهادی هستند و قطر بزرگی دارند که امکان تحمل ولتاژهای بالا را فراهم میکند.
رشتههای درون کابل جوش از جنس مس یا گاهی آلومینیوم هستند و به صورت رشتههای نازک میتوانند شبیه به مو به نظر بیایند.
نازکتر بودن رشتههای هادی معمولاً به کیفیت بهتر کمک میکند و برای کارهای جوشکاری مناسبتر هستند.
جنس عایق کابل جوشکاری اغلب از نئوپرن، پی وی سی و APDM ساخته میشود و مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت، ساییدگی و ضربه دارد.
این کابل به دلیل جنس عایق و نازک بودن رشتههای هادی انعطاف پذیری بالایی دارد و انعطاف پذیری بیشتر به کیفیت بهتر کمک میکند.
این کابل در سایزهای 12/14/16/18 تولید میشود.
7- کابل نسوز:
کابلهای نسوز از حرارت مقاومت بالایی برخوردارند و به راحتی نمیسوزند. وجود مدلهایی با تحمل دمای 1000 درجه سانتیگراد نشاندهنده مقاومت بسیار بالای این کابلها در برابر حرارت است. جنس عایق سیمهای نسوز عمدتاً از سیلیکون ساخته میشود. کابلهای نسوز برای مصارف صنعت پتروشیمی، کورهها، کشتیسازی، تنورهای برقی، سیستمهای کنترل هوا، سیستمهای اعلام حریق و غیره استفاده میشوند.
1. کابل نسوز معمولی:
هر نوع کابل (به استثنای شیلدار) که با عایق سیلیکونی نسوز شود، به عنوان کابل نسوز معمولی شناخته میشود. این کابلها معمولاً دمای 150 تا 250 درجه را تحمل میکنند.
2. کابل نسوز شیلد دار:
برخی از کابلهای شیلد دار هم نسوز هستند و به جز اینکه نسوز هستند، یک لایه شیلد هم دارند که عمدتاً شامل کابلهای ابزار دقیق، کابلهای قدرت، مخابراتی و شبکه میشوند. این کابلها همچنین میتوانند دمای 150 تا 250 درجه را تحمل کنند.
3. کابل نسوز فایر رزیستنس:
کابلهای نسوز فایر رزیستنس بسیار مقاومت دارند و میتوانند در برابر دماهای بسیار بالا مانند 1000 درجه تحمل نمایند. این کابلها به خصوص در صنایع ذوب آهن و کورههای خاص مورد استفاده قرار میگیرند.
توجه داشته باشید که کابل فایر رزیستنس و کابل نسوز معمولاً با هم اشتباه گرفته نمیشوند، ولی این دو دسته از کابلها از لحاظ مقاومت در برابر حرارت تفاوت دارند.
8- کابل دریایی (زیر آب):
کابل دریایی برای انتقال انرژی و اطلاعات در محیطهای آبی، از عمق دریا از مبدا تا مقصد استفاده میشود.
این کابلها از موادی مانند فیبر نوری، ژله پترولیوم، مس یا لوله آلومینیومی، پلیکربنات، لایه آلومینیومی ضدآب، آرمور فولادی، نوار مایلار، و روکش پلیاتیلن تشکیل شدهاند.
این مواد باعث میشوند که کابلها نفوظ نشده و تحت فشار آب دریا مقاومت داشته باشند. کابلهای دریایی به عنوان یک راه حل مؤثر برای برقراری ارتباطات دریایی و انتقال انرژی به دکلهای نفتی به کار میروند. همچنین در صنعت کشتیسازی و زیردریایی نیز استفاده میشوند.
9- کابل تخت:
کابل تخت، به دلیل شکل تخت مانند آن، سیمهای درون کابل را به جای چیدن در حالت مقطع دایرهای، کنار هم قرار داده است. رشتههای درون این نوع کابل به صورت استاندارد ممکن است 4، 8، 12، 16، 20 و 24 باشند.
این کابل از عایق نرم استفاده میکند که بتواند خمش پذیری خوبی داشته باشد. از مزایای کابل تخت میتوان به اشغال فضای کمتر، خمش پذیری مناسب، سبکی، مقاومت بالا و ثبات الکتریکی اشاره کرد.
این کابل در صنعتهای مختلف مانند آسانسور و بالابرها، جرثقیل، نصب در سینی کابلها و نقالهها مورد استفاده قرار میگیرد.
10- کابل زوجی:
کابل زوجی به عنوان یکی از مدلهای کابلهای شبکه برای برقراری ارتباطات یا انتقال اطلاعات به کار میرود. این کابل از تعدادی زوج سیم که به دور هم پیچیده شدهاند ساخته شده است. این نوع کابل اغلب از شیلدها برخوردار است و به عنوان کابلهای شیلددار شناخته میشود.
کابلهای زوجی با استفاده از لایه عایق رسانا از تداخلات و میدانهای مغناطیسی اطراف سیم جلوگیری میکنند. این کابلها در آیفون، خطوط تلفن، مخابرات و سایر کاربردها استفاده میشوند.
تنوع زیادی از مدلها و انواع مختلف کابل زوجی وجود دارد که در مقالات آتی به طور تخصصی به آنها اشاره خواهیم کرد.
11- کابل کواکسیال (هم محور یا کواکس):
کابل کواکسیال یکی از انواع کابلهای ارتباطی است که معمولاً دارای چهار لایه است. لایه وسط، که هادی کابل محسوب میشود، از جنس مس است و دارای عایق هادی وسط است. لایه سوم یک محافظ هادی است که اغلب از جنس مس بوده و از هادی در برابر نویز و ارتعاشات بیرونی محافظت میکند. لایه آخر هم از جنس غیررسانا است و کل سیم را میپوشاند. به این دلیل این نوع کابل را هم محور مینامند چرا که همه اجزای سیم در یک محور قرار دارند و همه به یک سمت حرکت میکنند.
کابل کواکسیال برای انتقال سیگنال با فرکانس بالا مورد استفاده قرار میگیرد، مثل سیگنالهای آنتن یا سیگنالهای تلویزیون کابلی. این کابل انواع مختلفی برای کاربردهای مختلف ساخته شده است که در مقالات آینده به طور دقیقتر به آنها پرداخت خواهد شد.
– کابل کواکسیال هارد لاین:
کابل کواکسیال هارد لاین یا هلیاکس یا خط سخت یکی از قدرتمندترین کابلهای انتقال فرکانس کواکسیال است. این کابل قادر به انتقال صدها کانال فرکانسی در مسافتهای زیاد است.
– کابل کواکسیال RF یا تششعی یا نشتی:
کابل کواکسیال تششعی یا نشتی که معمولاً به نام RF شناخته میشود، در تونلها و مکانهایی با آنتندهی ضعیف استفاده میشود. شکل خاص این کابل از عایق رسانای آن، سوراخهایی برای ایجاد نشتی دوطرفه دارد.
– کابل کواکسیال RG6:
این نوع کابل کواکسیال معمولاً برای انتقال سیگنالهای صوتی و تصویری استفاده میشود و پراستفادهترین نوع کابل کواکسیال است. دارای یک هادی نازک از جنس مس است و دو عایق رسانای فویلی و رشتههای نازک به هم تنیده دارد.
– کابل کواکسیال RG59:
این نوع کابل کواکسیال، یا کابل دوربین مداربسته، ساختار و شکلی مشابه RG6 دارد، اما هادی آن نازکتر از RG6 است و برای مسافتهای کوتاه مانند سیستمهای امنیتی مناسب است.
12- کابل فیبر نوری:
کابل فیبر نوری برای انتقال و تبادل اطلاعات بین دو نقطه استفاده میشود. این کابلها از چندین رشته بسیار نازک از جنس شیشه تشکیل شدهاند.
این رشتهها یا فیبرها دارای عایق غیررسانا هستند و اطلاعات را به صورت نور انتقال میدهند.
از کابلهای فیبر نوری برای انتقال اطلاعات در مسافتهای طولانی با سرعت و دقت بالا استفاده میشود.
کابل فیبر نوری در دو مدل تک حالته و چند حالته ساخته میشود. کابل فیبر نوری تک حالته اجازه عبور یک حالت از نور را میدهد و برای مسافتهای طولانی و اطلاعات با دقت بالا استفاده میشود.
از طرف دیگر، کابل فیبر نوری چند حالته اجازه عبور چند حالت از نور را میدهد که منجر به انتقال اطلاعات بیشتر در هر مرتبه میشود، اما ممکن است باعث تداخل بین امواج نوری شود.
13- کابل ابزار دقیق:
کابل ابزار دقیق به کابلهایی اطلاق میشود که برای ابزار و دستگاههای صنعتی دقیق استفاده میشوند.
وظیفه اصلی این کابلها انتقال سیگنالها برای کنترل و پردازش دستگاههای الکترونیکی است.
این کابلها شیلد دار هستند و باید در برابر نویز و ارتعاشات خارجی مقاوم باشند.
این نوع کابل جریانهای پایین و ولتاژ پایین را انتقال میدهد و از رشتههای نازک تشکیل شده است که به هم پیچیده میشوند.
کاربرد اصلی کابلهای ابزار دقیق در ساخت دستگاههای الکترونیکی است که نیاز به انتقال فرمانهای مختلف از طریق سیم دارند.
این کابلها در مدلهای مختلفی با توجه به جنس عایق، شیلد دار یا نشده بودن، چند شلدی بودن یا نبودن، زره دار یا نبودن تولید میشوند.
14- کابل شبکه:
کابل شبکه، که به کابل اینترنت نیز معروف است، یک نوع کابل ارتباطی است که برای انتقال اطلاعات و دادهها استفاده میشود.
این کابلها برای ارتباط بین دستگاههای شما و مودم یا اینترنت از طریق سوکت RG45 به کامپیوتر متصل میشوند. معمولاً هادی این نوع کابل از جنس مس یا شیشه است.
کابلهای شبکه در دو مدل اصلی تولید میشوند: شیلد دار که بیشتر برای مصارف صنعتی و شرکتی استفاده میشود، و بدون شیلد که برای مصارف خانگی مناسب است.
این کابلها معمولاً از هشت سیم تشکیل شدهاند که دو به دو به هم تابیده شدهاند.
15- کابل فرمان:
کابلهای فرمان وظیفه انتقال اطلاعات مربوط به فرمان را بر عهده دارند، که این اطلاعات میتوانند توسط کامپیوتر یا کنترل دستی تولید شده و به دستگاه برسند.
این کابلها از تعدادی سیم افشان از جنس مس تشکیل شدهاند و با استفاده از شیلد در برابر نویز مقاوم هستند.
کابلهای فرمان دارای یک عایق هستند که در برابر ضربه و یا حتی حرارت مقاوم است.
این کابلها میتوانند شیلد دار و یا بدون شیلد باشند.
تفاوت سیم و کابل (فرق بین سیم و کابل) :
تا الان با مقالهای کامل درباره سیم و کابل آشنا شدهاید. اما به اختصار میتوانیم تفاوتهای اصلی بین سیم و کابل را به شرح زیر خلاصه کنیم:
1. عایق:– سیم: سیمها تک عایق هستند؛ حتی سیمهای نایلونی که دوتا هادی جداگانه دارند نیز تک عایق هستند.
– کابل: کابلها چندین عایق دارند؛ این به معنای داشتن لایههای مختلف عایق برای جلوگیری از تداخل و ایمنی بیشتر است.
2. تعداد رشته:– سیم: سیمها معمولاً تک رشته هستند و عددشان با یک شروع میشود.
– کابل: کابلها از دو رشته شروع شده و تا تعداد بالایی ادامه مییابند.
3. کارایی و وظیفه:– سیم: کارایی سیمها به انتقال قدرت و جریان برق محدود است.
– کابل: کابلها علاوه بر انتقال جریان برق، قادر به انتقال اطلاعات نیز هستند.
4. استفاده:– سیم: معمولاً برای انتقال قدرت و اتصالات الکتریکی کاربرد دارند.
– کابل: برای انتقال جریان برق و اطلاعات در زمینههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
5. پیچیدگی و گستردگی:– سیم: سیمها از نظر پیچیدگی کمتر بوده و گستردگی کمتری دارند.
– کابل: کابلها به دلیل گستردگی بیشتر و انواع مختلف، پیچیدگی بیشتری دارند.
سخن آخر:
در این مقاله با انواع سیم و کابل و همچنین تمام کاربردها، اصطلاحات، تاریخچه و همچنین اطلاعات تکمیلی آنها پرداختیم و امیدواریم توانسته باشیم بهترین اطلاعات ممکن را به شما ارائه دهیم.
خوشبختانه یا متاسفانه گستره و متغیر های سیم و کابل به شدت افزایش داشته و در زمانی که این مقاله را مطالعه میکنید ممکن است به مدل های خاصی اشاره نکرده باشیم. در اینصورت در انتهای مطلب (بخش کامنت) برای ما درخواست خود را بنویسید تا در اولین فرصت مقاله را آپدیت کنیم.
در مقالات بعدی نیز به اصطلاحات سیم و کابل و نحوه خواندن اطلاعات سیم و کابل از روی بدنه سیم و کابل نیز میپردازیم. با ما همراه باشید و ما را در اینستاگرام نیز دنبال کنید.