محافظ برق چیست؟ 9 نوع پرکاربرد محافظ برق

از زمان انسان‌های اولیه تا به امروز، تکنولوژی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است؛ این روند پیشرفت همواره ادامه دارد. از زمانی که انسان‌های نخستین دریافتند می‌توان با سنگ‌های مختلف ابزارهای کاربردی ساخت، تا به امروز که در پی ساخت شهرک‌هایی در مریخ هستیم، این تکامل ادامه یافته است. با رشد تکنولوژی و افزوده شدن دستگاه‌های برقی متنوع به زندگی انسان‌ها، به تدریج سبک زندگی‌ها و فرهنگ‌ها دچار تغییر شده‌اند. به عنوان مثال، زمانی که برق و لامپ برای اولین بار وارد ایران شدند، مردم شب‌ها بیشتر بیدار ماندند و برخی مراجع معتقد بودند که برق و لامپ چیز خوبی نیست، زیرا مردم با بیشتر بیدار ماندن از نماز شب‌شان جا می‌ماندند. تکنولوژی و برق به قدری پیشرفت کرده‌اند که اگر به دور و اطراف خود نگاه کنید، کلی وسیله برقی می‌بینید، مانند گوشی‌ای که با آن مقاله می‌خوانید یا کامپیوتری که با آن تحقیق می‌کنید. برق و الکتریسیته همان‌قدر که مفید هستند، خطرناک نیز می‌باشند و اگر ندانیم چگونه از آن‌ها استفاده کنیم، ممکن است بسیار خطرناک باشند. دستگاه‌های برقی، لامپ‌ها، دستگاه‌های الکترونیکی و هر دستگاه دیگری نیاز دارند که قبل از استفاده، نحوه استفاده از آن‌ها را بدانیم. علاوه بر دانستن نحوه استفاده، باید فرهنگ استفاده و نگهداری از آن‌ها را نیز بیاموزیم. دستگاه‌های برقی و الکتریکی عمر مفید مشخصی دارند و نحوه استفاده از آن‌ها می‌تواند بر طول عمرشان تأثیر بگذارد. یکی از بدترین و ناخوشایندترین اتفاقاتی که می‌تواند برای هر کسی رخ دهد، سوختن دستگاه برقی به دلیل نوسان برق است. به عنوان مثال، تصور کنید در خانه نشسته‌اید و برنامه مورد علاقه‌تان را تماشا می‌کنید که ناگهان رعد و برق می‌زند و تلویزیون خاموش می‌شود. یا زمانی که در حال تکمیل تحقیق دانشگاهی خود با کامپیوتر هستید و ناگهان برق قطع می‌شود و همان لحظه کامپیوترتان آسیب می‌بیند. بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی و الکتریکی دارای بردهای الکترونیکی یا قطعات بسیار حساسی هستند که ممکن است در اثر نوسان برق آسیب ببینند.

نوسان برق چیست؟

نوسان برق به تغییرات ناگهانی در ولتاژ برق اطلاق می‌شود که می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد، از جمله شرایط آب و هوایی نامساعد، رعد و برق، وزش بادهای شدید، استفاده همزمان از تعداد زیادی دستگاه برقی در یک منطقه، اشکالات در برق‌کشی، و مشکلات مربوط به تأمین برق. ولتاژ استاندارد برق شهری در ایران بین 175 تا 255 ولت است، و هرگونه انحراف از این محدوده می‌تواند به عنوان نوسان برق تلقی شود. شوک الکتریکی زمانی رخ می‌دهد که ولتاژ به طور ناگهانی و برای مدت زمانی بیش از 3 نانوثانیه افزایش یا کاهش یابد. این تغییرات ناگهانی می‌توانند به دستگاه‌های الکتریکی آسیب برسانند، به ویژه دستگاه‌هایی که دارای بردها و سیم‌پیچ‌های حساس هستند، مانند یخچال‌ها، تلویزیون‌ها، دستگاه‌های صوتی و تصویری، کامپیوترها و پکیج‌ها. این آسیب‌ها می‌توانند شامل سوختن سیم‌پیچ‌ها یا خرابی قطعات برد باشند، که می‌تواند هزینه‌های قابل توجهی برای تعمیر یا تعویض دستگاه ایجاد کند. استفاده از محافظ برق می‌تواند یک راه حل اقتصادی و ایمن برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق باشد. محافظ‌های برق با قطع جریان برق در صورت تشخیص نوسانات خارج از محدوده استاندارد، از دستگاه‌های الکتریکی محافظت می‌کنند و از بروز خسارت‌های گران‌قیمت جلوگیری می‌کنند. این اقدام پیشگیرانه می‌تواند به مراتب کم هزینه‌تر از تعمیر یا تعویض دستگاه‌های آسیب‌دیده باشد.

چرا دستگاه های برقی به محافظ برق نیاز دارند؟

دستگاه‌های برقی به محافظ برق نیاز دارند زیرا ولتاژ برق می‌تواند به دلایل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی نامساعد، استفاده همزمان از دستگاه‌های پرمصرف، یا اشکالات در شبکه برق، دچار نوسان شود. این نوسانات می‌توانند منجر به شوک‌های الکتریکی شوند که به دستگاه‌های حساس آسیب می‌زنند و ممکن است باعث خرابی کامل یا صدمات جدی به آن‌ها شوند. دستگاه‌هایی مانند یخچال‌ها، تلویزیون‌ها، و دستگاه‌های صوتی و تصویری دارای بردهای الکترونیکی و قطعات حساسی هستند که می‌توانند تحت تأثیر شوک‌های الکتریکی قرار گیرند. این شوک‌ها می‌توانند باعث سوختن سیم‌پیچ‌ها یا خرابی قطعات برد شوند، که هزینه‌های قابل توجهی برای تعمیر یا تعویض دستگاه به همراه دارند. محافظ‌های برق همچنین می‌توانند به تنظیم زمان‌بندی روشن شدن دستگاه‌ها کمک کنند. به عنوان مثال، در صورت قطع برق و بازگشت ناگهانی آن، محافظ‌ها می‌توانند جلوی روشن شدن همزمان تمام دستگاه‌ها را بگیرند تا از افت ولتاژ جلوگیری کنند. این امر به ویژه برای دستگاه‌هایی که مصرف برق بالایی دارند مانند یخچال‌ها و کولرهای گازی مهم است، زیرا روشن شدن همزمان آن‌ها می‌تواند برق منطقه را تحت فشار قرار دهد و به دیگر دستگاه‌ها آسیب برساند. بنابراین، استفاده از محافظ برق نه تنها از دستگاه‌های برقی در برابر نوسانات ولتاژ محافظت می‌کند، بلکه به حفظ ثبات و ایمنی شبکه برق کمک می‌کند و از خسارت‌های احتمالی جلوگیری می‌نماید. این یک اقدام پیشگیرانه مقرون‌به‌صرفه است که می‌تواند از هزینه‌های گزاف ناشی از تعمیرات و تعویض دستگاه‌های آسیب‌دیده جلوگیری کند. این کشش الکتریکی باعث کاهش ولتاژ می‌شود و می‌تواند به افت ناگهانی ولتاژ و شوک الکتریکی منجر شود. استانداردهای زمان‌بندی برای اتصال برق در محافظ‌های برق وجود دارند تا از این مشکلات جلوگیری کنند. اگر بخواهیم دستگاه‌های برقی را بر اساس میزان مصرف برق دسته‌بندی کنیم، یخچال، فریزر و کولرگازی جزو دستگاه‌های پرمصرف و دستگاه‌های صوتی، تصویری و پکیج جزو دستگاه‌های کم‌مصرف قرار می‌گیرند. به همین دلیل، زمان‌بندی یا تاخیر در محافظ‌های یخچال و کولرگازی بین 5 تا 6 دقیقه و در محافظ‌های صوتی و تصویری حداکثر 4 دقیقه است. این تفاوت زمانی به این دلیل است که هنگام قطع و وصل شدن برق، ابتدا دستگاه‌های صوتی و تصویری روشن شوند و برق را به سمت خود جذب کنند. سپس دستگاه‌های پرمصرف مانند یخچال و فریزر روشن می‌شوند، که این امر از بروز افت ولتاژ خطرناک جلوگیری می‌کند. اما این تاخیر در محافظ‌ها تنها به این دلیل نیست و در بخش‌های بعدی که انواع محافظ‌ها را توضیح می‌دهیم، دلایل دیگری را نیز بررسی خواهیم کرد. در مورد معادل انگلیسی برای “محافظ برق”، هرچند کلمه‌ای دقیقاً معادل نیست، اما سه واژه نزدیک به معنی آن وجود دارد: Surge protector: به معنای محافظ نوسان، محافظ ولتاژ، و محافظ ناگهانی ولتاژ. Power protection: به معنای محافظ برق. Voltage protector: به معنای محافظ ولتاژ. هر کدام از این واژه‌ها کاربردها و کارایی‌های خاص خود را دارند، اما نزدیک‌ترین معادل به “محافظ برق”، “Voltage protector” است.

فرق محافظ و استابلایزر:

محافظ برق و استابلایزر دو دستگاه متفاوت هستند که برای حفاظت از دستگاه‌های الکترونیکی در برابر نوسانات ولتاژ طراحی شده‌اند. محافظ برق به طور معمول ولتاژ را تنظیم یا در صورت لزوم قطع می‌کند تا از آسیب رسیدن به دستگاه‌ها جلوگیری کند. استابلایزرها، از طرف دیگر، ولتاژ را تثبیت می‌کنند و در صورتی که ولتاژ خیلی پایین یا خیلی بالا باشد، جریان را قطع می‌کنند. برای درک بهتر نحوه کارکرد محافظ‌ها، باید با اجزای داخلی آن‌ها آشنا شویم. این اجزا ممکن است شامل مدارهای الکترونیکی، فیوزها، و سایر اجزای حفاظتی باشند که به طور خاص برای تشخیص و پاسخ به نوسانات ولتاژ طراحی شده‌اند. برخی از محافظ‌ها همچنین ممکن است دارای تایمرهایی باشند که زمان‌بندی روشن و خاموش شدن دستگاه‌ها را کنترل می‌کنند. استابلایزرها، که معمولاً برای دستگاه‌های گران‌قیمت‌تر استفاده می‌شوند، دارای سیستم‌های پیچیده‌تری هستند که قادر به تنظیم دقیق‌تر ولتاژ هستند. آن‌ها می‌توانند ولتاژ را در یک محدوده استاندارد نگه دارند و تنها در شرایط خاص، مانند ولتاژ بسیار بالا یا پایین، جریان را قطع کنند.

اجزای محافظ برق

پس از آشنایی کلی با محافظ‌های برق و نحوه کارکرد آن‌ها، در این بخش به بررسی تخصصی‌تر اجزای تشکیل‌دهنده محافظ‌های برق می‌پردازیم.

ورودی برق به محافظ

برق وارد شده به محافظ از طریق دوشاخه‌ای آغاز می‌شود که باید دارای استانداردهای خاصی باشد. به عنوان مثال، ترجیح داده می‌شود که شاخه‌ها از جنس برنج باشند و سری دوشاخه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که از ورود آب و گرد و غبار به داخل آن‌ها جلوگیری شود. پس از عبور برق از دوشاخه، وارد سیم می‌شود که باید از جنس مرغوب و مطابق با استانداردها باشد.

برد الکترونیک محافظ برق

برد الکترونیک هر محافظ برق شامل اجزایی چون خازن‌ها، مقاومت‌ها، ICها و رله‌ها می‌باشد. در ادامه، به توضیح هر یک از این قطعات می‌پردازیم.

خازن‌های محافظ برق

خازن، که به آن انباره نیز گفته می‌شود، یک قطعه الکترونیکی است که وظیفه اصلی آن ذخیره‌سازی انرژی است. خازن‌ها در انواع مختلف برای کاربردهای گوناگون وجود دارند، اما همگی شامل دو هادی هستند که توسط یک عایق از یکدیگر جدا شده‌اند. خازن‌ها در محافظ‌های برق برای ذخیره‌سازی انرژی، تایمینگ و فیلتراسیون ولتاژ به کار می‌روند. معمولاً محافظ‌ها دارای سه خازن هستند: یک خازن پلی‌استر و دو خازن الکترولیتی که پلی‌استر برای ذخیره‌سازی انرژی و الکترولیت‌ها برای تنظیم زمان و فیلتراسیون استفاده می‌شوند.

مقاومت‌های محافظ برق

مقاومت یا رزیستور، یک قطعه الکترونیک دوپایه است که واکنش‌پذیر بوده و وظیفه اصلی آن کاهش جریان برق است. مقاومت‌ها بر اساس اهم سنجیده می‌شوند و در انواع مختلف برای کاربردهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. در محافظ‌های برق، مقاومت‌ها برای تشخیص جریان برق و ولتاژ به کار می‌روند. زمانی که برق از خازن‌ها به مقاومت‌ها می‌رسد، مقاومت‌ها اطلاعات مربوط به جریان برق وارد شده را دریافت کرده و به رله منتقل می‌کنند.

رله های محافظ برق

رله‌ها، که به عنوان قطع‌کن‌ها نیز شناخته می‌شوند، کلیدهای الکتریکی سریعی هستند که بر اساس دستورات و اطلاعات دریافتی، جریان الکتریکی را قطع و وصل می‌کنند. این دستگاه‌ها نیازمند فرمان‌هایی از قطعات دیگر برای عملکرد خود هستند و می‌توانند به روش‌های مختلفی مانند حرارتی، مغناطیسی، مکانیکی و الکترواستاتیک کنترل شوند. وظایف اصلی رله‌ها رله‌ها در شرایط خاصی که نیاز به قطع یا وصل جریان باشد، وارد عمل می‌شوند. به عنوان مثال، اگر ولتاژ برق توسط مقاومت‌ها تست شود و از حد مجاز کمتر یا بیشتر باشد، رله جریان برق را قطع می‌کند. این امر می‌تواند در مواقعی که جریان برق به 270 یا 180 ولت برسد (که بالاتر یا پایین‌تر از حد استاندارد است) رخ دهد، و در نتیجه مقاومت‌ها دستور قطع برق را به رله می‌دهند. رله با قطع کردن برق، از دستگاه‌ها محافظت می‌کند و تا زمانی که ولتاژ به حالت عادی بازنگردد، جریان وصل نمی‌شود.

IC محافظ برق: مغز متفکر برد

IC‌ها، یا مدارات مجتمع، قطعات الکترونیکی هستند که شامل مدار، گیت‌های منطقی، ترانزیستورها و غیره می‌باشند. این قطعات به قدری کاربردی هستند که تقریباً در تمام دستگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مدار محافظ برق، IC نقش ارتباطی بین اجزای دیگر را دارد و بین خازن‌ها، مقاومت‌ها و رله‌ها ارتباط برقرار می‌کند، و به نوعی مدیریت کل برد را بر عهده دارد.

انواع محافظ برق

محافظ‌های برق را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد، از جمله شکل ظاهری، نوع سیم برق و سایر متغیرها. با این حال، مهم‌ترین دسته‌بندی بر اساس کارایی و استفاده‌ای است که از آن‌ها می‌شود. در بازار الکتریک، محافظ‌های برق به همین نام‌ها شناخته می‌شوند. سایر متغیرها مانند داشتن کلید، طول سیم، دیجیتال یا آنالوگ بودن نیز در این دسته‌بندی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند.

1- محافظ یخچال و فریزر

محافظ‌های برق یخچالی، که به آن‌ها محافظ یخچال نیز گفته می‌شود، ابزارهایی حیاتی برای حفاظت از یخچال‌ها در برابر نوسانات برق هستند. این محافظ‌ها با داشتن یک یا دو پریز برق، برای مصرف برق بالای یخچال و فریزر طراحی شده‌اند.

چرا باید از محافظ یخچال استفاده کنیم؟

استفاده از محافظ یخچال به دلایل زیر ضروری است: جلوگیری از افت ولتاژ: روشن شدن همزمان یخچال و فریزر با دیگر دستگاه‌ها می‌تواند باعث افت ولتاژ شود که منجر به شوک الکتریکی می‌گردد. حفاظت از موتور: برای جلوگیری از فشار به موتور و آسیب دیدگی آن، محافظ‌ها دارای زمان تاخیری برای روشن شدن هستند. عملکرد محافظ یخچال محافظ یخچال با رله‌ای قوی و زمان تاخیر 5 تا 6 دقیقه‌ای برای روشن شدن، از یخچال در برابر نوسانات برق محافظت می‌کند. این زمان تاخیر به گازهای موجود در موتور اجازه می‌دهد تا به منبع خود بازگردند و از فشار به موتور جلوگیری می‌کند. انواع محافظ یخچال محافظ‌های یخچال در مدل‌ها و قیمت‌های مختلفی در بازار موجود هستند و معمولاً از سیم‌هایی با طول‌های مختلف استفاده می‌کنند. دو نوع اصلی محافظ یخچال عبارتند از: مدل دیجیتال: دارای نمایشگر دیجیتال برای نشان دادن مقدار ولتاژ. مدل آنالوگ: بدون نمایشگر دیجیتال.

چراغ‌های نشانگر

هر دو مدل محافظ دارای چراغ‌های قرمز، زرد و سبز هستند که پس از وصل شدن جریان برق، اطلاعاتی در مورد وضعیت برق به ما می‌دهند. چراغ سبز به معنی درست کار کردن محافظ برق و عدم وجود اشکال در سیستم برق رسانی می‌باشد. در ادامه به بررسی انواع رنگ های چراغ محافط برق یخچال فریزر میپردازیم:

علت روشن شدن چراغ زرد

چراغ زرد نشان‌دهنده‌ی دوره بررسی برق و گذراندن زمان است. اگر تبدیل چراغ زرد به سبز طولانی شود یا چراغ زرد چشمک بزند، ممکن است محافظ خراب باشد.

علت روشن شدن چراغ قرمز در محافظ یخچال؟

روشن شدن چراغ قرمز در محافظ یخچال می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات مختلفی باشد. به طور کلی، این می‌تواند نشانه‌ای از افت ولتاژ یا افزایش بیش از حد ولتاژ باشد که می‌تواند به دستگاه‌های الکترونیکی آسیب برساند. در این حالت، محافظ برق به منظور جلوگیری از آسیب به یخچال، جریان برق را قطع می‌کند و چراغ قرمز روشن می‌شود1. اگر چراغ قرمز برای مدت طولانی روشن بماند، ممکن است نشان‌دهنده خرابی رله محافظ برق باشد. در این صورت، توصیه می‌شود که از یک تکنسین مجاز برای بررسی و تعمیر محافظ برق استفاده کنید. ******************

2- محافظ کامپیوتر (صوتی و تصویری) :

محافظ‌های برق صوتی و تصویری، که به آنها محافظ کامپیوتر هم اطلاق می‌شود، مخصوص دستگاه‌های کم مصرف مانند تلویزیون، کامپیوتر، ضبط و باند خانگی می‌باشند. این نوع محافظ‌ها در ابعاد و اشکال متنوعی در بازار موجود هستند. تعداد پریزهای محافظ کامپیوتر در این مدل‌ها به صورت 4 و 6 پریز متغیر است؛ این تعداد به دلیل مصرف بسیار کم این دستگاه‌هاست، که می‌توان از یک محافظ برای همه آن‌ها استفاده کرد. سیم این محافظ‌ها به طول 1/8، 3 و 5 متر عرضه می‌شود و شما می‌توانید متراژ سیم را بر اساس نیاز خود تعیین کنید. قسمت رله در محافظ‌های صوتی و تصویری از مقداری ضعیف‌تر از محافظ‌های یخچال است. زمان تاخیر در این مدل از محافظ‌ها معمولاً از 2 تا حداکثر 4 دقیقه می‌باشد. این محافظ‌ها اولین محافظ‌هایی هستند که هنگام روشن شدن، نشانگر استفاده از برق هستند. محافظ کامپیوتر به دو نوع آنالوگ و دیجیتال در بازار موجود است، که اصلی‌ترین تفاوت آن‌ها ولتاژ نشانگرهایی است که بر روی محافظ قرار دارند. – مدل آنالوگ و دیجیتال: در هر دو مدل آنالوگ و دیجیتال، سه چراغ به رنگ‌های زرد، سبز و قرمز وجود دارد که اطلاعاتی به کاربر انتقال می‌دهند. – علت روشن شدن چراغ زرد در محافظ کامپیوتر: زمانی که محافظ به برق وصل می‌شود، اولین چراغی که روشن می‌شود چراغ زرد است. این نشانگر نشان می‌دهد که محافظ در حال بررسی برق و گذر زمان برای اتصال است. تا زمانی که چراغ سبز روشن نشود، برق وصل نمی‌شود. در صورتی که تبدیل چراغ زرد به سبز زمان زیادی طول بکشد یا چراغ زرد چشمک بزند، ممکن است محافظ شما خراب باشد. – علت روشن شدن چراغ سبز در محافظ کامپیوتر: پس از گذر زمان تاخیر و بدون مشکل در جریان برق، چراغ سبز روشن می‌شود و برق به دستگاه وصل می‌شود. – علت روشن شدن چراغ قرمز در محافظ کامپیوتر: اگر جریان برق قطع شود، چراغ محافظ قرمز می‌شود و این نشانگر افت یا بالارفتن ولتاژ به حد خطرناک است. در این مرحله، رله به سرعت برق را قطع می‌کند و چراغ قرمز روشن می‌شود. اگر چراغ قرمز زمان زیادی روشن بماند، این ممکن است نشان‌دهنده خرابی رله محافظ برق باشد.

تفاوت بین محافظ یخچال و محافظ کامپیوتر (صوتی و تصویری) :

محافظ‌های یخچال و کامپیوتر (صوتی و تصویری) هر دو وظیفه حفاظت از دستگاه‌ها در برابر نوسانات برق و افت و خلل ولتاژ را دارند، اما تفاوت‌هایی در ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها وجود دارد. 1. ظاهر و تعداد پریز: – محافظ یخچال: دارای یک یا دو پریز است و بدنه آن از جنس پلاستیک نسوز یا فلزی ساخته شده است. – محافظ کامپیوتر: دارای 4 تا 6 پریز می‌باشد و برخی از مدل‌ها دارای بدنه پلاستیکی هستند. 2. رله: – محافظ یخچال: دارای یکی از قوی‌ترین رله‌ها است که زمان تاخیر آن معمولاً از 5 تا 7 دقیقه می‌رسد. – محافظ کامپیوتر: رله در این نوع محافظ‌ها نسبت به یخچال ضعیف‌تر است، چرا که نیاز به رله قوی‌تری برای عملکرد آن وجود ندارد. زمان تاخیر این محافظ‌ها معمولاً از 2 تا 4 دقیقه است. 3. ارت: – محافظ یخچال: حتما باید ارت داشته باشد و عدم وجود ارت ممکن است به دستگاه آسیب جدی وارد کند. – محافظ کامپیوتر: ممکن است ارت نداشته باشد، اما استفاده از ارت در این محافظ‌ها امنیت بیشتری فراهم می‌کند. 4. کاربرد: – محافظ یخچال: تنها برای یخچال مناسب است و برای دستگاه‌های دیگر غیراستفاده‌پذیر است. – محافظ کامپیوتر: برای هر دستگاه صوتی و تصویری، کامپیوترها و شارژرها قابل استفاده است. این محافظ متناسب با گستره وسیعی از دستگاه‌ها استفاده می‌شود. 5. توان مصرفی دستگاه: – محافظ یخچال: برای دستگاه‌های کم مصرف مانند یخچال مناسب است. – محافظ کامپیوتر: برای دستگاه‌های صوتی و تصویری با توان مصرفی متوسط تا بالا مناسب است و نیاز به محافظ با رله قوی‌تر ندارد. 6. کاربردهای غیرپذیر: – محافظ یخچال: به دلیل کاربرد خاص یخچال، نباید برای دستگاه‌های دیگر استفاده شود. – محافظ کامپیوتر: قابل استفاده برای گستره وسیعی از دستگاه‌ها بجز جاروبرقی است. در نتیجه، در انتخاب محافظ برق، مهم است که نیازها و ویژگی‌های دقیق دستگاه‌های مورد استفاده را در نظر بگیرید.

3- محافظ پکیج و کولر گازی: تفاوت‌ها و ویژگی‌ها

محافظ‌های پکیج و کولر گازی، هر دو دستگاه‌های حیاتی در خانه هستند که نیاز به حفاظت در برابر نوسانات برق دارند. این دو دسته از محافظ‌ها، اگرچه ظاهراً شبیه به یکدیگر هستند، اما در ویژگی‌ها و کاربردهای خود تفاوت‌های زیادی دارند. 1. ظاهر و نوع پریز: – محافظ پکیج و کولر گازی: شکل ظاهری این دو دسته از محافظ‌ها به شدت به یکدیگر شباهت دارد. غالباً دارای ساختار دوشاخه‌ای هستند و بدنه آن‌ها از جنس مقاوم و پلاستیکی است. – نوع پریز: بیشتر این محافظ‌ها از دوشاخه استفاده می‌کنند، زیرا دستگاه‌های مرتبط با پکیج و کولر گازی معمولاً سیم بلندی دارند و نیاز به سیم برق اضافی ندارند. 2. مدل و نوع: – محافظ پکیج و کولر گازی: در دو مدل دیجیتال و آنالوگ در بازار موجود هستند. این مدل‌ها معمولاً دارای کلیدهای روشن و خاموش هستند و اغلب ارت دارند. 3. کاربردها و تفاوت‌ها: – محافظ پکیج: برای دستگاه‌های پکیج، که دستگاه‌های کم مصرفی هستند و از جرقه‌زن پکیج برای روشن شدن استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها اغلب به دلیل ایمنی بالا از محافظ برق قدرتمند استفاده می‌کنند. – محافظ کولر گازی: برای دستگاه‌های پرمصرف و حساس مانند کولر گازی، که نیاز به حفاظت قوی‌تری دارند. زمان تاخیر در این دسته از محافظ‌ها طولانی‌تر است (5 تا 7 دقیقه)، به دلیل خصوصیات خاص کولر گازی که نیاز به بازگشت گاز به منبع اصلی دارد. 4. نشانگرها: – محافظ پکیج و کولر گازی: هر دو دارای نشانگرهای چراغ زرد، سبز و قرمز هستند که اطلاعاتی را به کاربر ارائه می‌دهند. روشنایی چراغ‌ها: – چراغ زرد: نشانگر بررسی وضعیت برق و گذر زمان تا وصل شدن برق است. – چراغ سبز: نشانگر وضعیت عادی و وصل بودن برق است. – چراغ قرمز: نشانگر مشکلات و افت یا بالارفتن ولتاژ به حد خطرناک است. این دستگاه‌ها نیازمند محافظت موثری در برابر مشکلات برق هستند و استفاده از محافظ برق مناسب می‌تواند عملکرد و عمر آن‌ها را بهبود بخشد.

4- محافظ برق ساختمان یا پشت کنتوری: مفهوم و ویژگی‌ها

محافظ برق ساختمان، معروف به محافظ پشت کنتوری یا محافظ ترمینالی، یک دستگاه حفاظتی است که به منظور محافظت از سیستم برق ساختمان در برابر نوسانات و مشکلات ولتاژ عمل می‌کند. در اینجا به برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای این محافظ اشاره می‌شود: 1. نصب پشت کنتور: – این محافظ‌ها پشت کنتور برق ساختمان نصب می‌شوند، به این معنی که برق ورودی از شهر به ساختمان را می‌گیرند و پیش از ورود به سیستم برق ساختمان این محافظ به کار می‌رود. 2. محافظت از سیستم برق: – وظیفه اصلی این محافظ، حفاظت از سیستم برق ساختمان در برابر نوسانات و مشکلات ولتاژ است. در صورت وقوع نوسانات غیرمعمول، محافظ برق به سرعت برق ورودی را قطع می‌کند تا از صدمات به دستگاه‌ها جلوگیری کند. 3. ظرفیت جریان و نمایشگر دیجیتال: – معمولاً این محافظ‌ها دارای ظرفیت جریان تا 30 آمپر می‌باشند، که برای بسیاری از دستگاه‌های خانگی مناسب است. همچنین، اکثر مدل‌های این محافظ‌ها دارای نمایشگر دیجیتال هستند که وضعیت ولتاژ برق ورودی را نشان می‌دهند. 4. نصب توسط متخصص: – نصب این نوع محافظ‌ها باید توسط یک تکنسین برق حرفه‌ای یا برق کار باشد. این کار نیاز به دانش فنی و تخصص دارد تا مطمئن شوید که نصب به درستی انجام شده و عملکرد بهینه دستگاه تضمین شود. 5. مشاوره با تکنسین برق: – پیشنهاد می‌شود قبل از نصب محافظ برق ساختمان، با یک تکنسین برق مشورت کنید تا از انتخاب و نصب صحیح محافظ برق برای نیازهای خاص ساختمان خود اطمینان حاصل کنید. استفاده از محافظ برق ساختمان یا پشت کنتوری می‌تواند به بهبود ایمنی و عملکرد سیستم برق ساختمان کمک کند، اما همواره به نصب صحیح و استفاده صحیح از این دستگاه‌ها توسط متخصصین توصیه می‌شود.

5- محافظ تایمر دار: کاربردها و ویژگی‌ها

محافظ تایمر دار، یک ابزار جالب و کاربردی است که به کمک تایمرهای داخلی خود، علاوه بر حفاظت در برابر نوسانات برق، امکان مدیریت زمان روشنایی و خاموشی برق را فراهم می‌کند. در ادامه، به ویژگی‌ها و کاربردهای این نوع محافظ اشاره می‌شود: 1. برقراری محافظت: – همانند سایر محافظ‌ها، این دستگاه هم وظیفه محافظت در برابر نوسانات و افت ولتاژ را بر عهده دارد. در صورت وقوع مشکلات برق، به طور خودکار برق را قطع می‌کند تا دستگاه‌های الکترونیکی متصل به آن در معرض خطر نباشند. 2. تایمر داخلی: – یکی از ویژگی‌های برجسته این محافظ، دارا بودن تایمر داخلی است. این به کاربر اجازه می‌دهد تا زمان مشخصی را برای روشن بودن یا خاموش شدن برق تنظیم کند، بدون اینکه نیاز به تایمر خارجی داشته باشد. 3. مدیریت شارژگذارها: – یکی از کاربردهای اصلی این محافظ در شارژگذارها و دستگاه‌های مشابه است. اغلب افراد شارژگذارهای موبایل یا دیگر دستگاه‌های الکترونیکی را شبانه شارژ می‌کنند که ممکن است به طور مداوم به برق متصل باشند. محافظ تایمر دار این امکان را فراهم می‌کند که زمان مشخصی برای شارژ را تعیین کرده و پس از آن برق را قطع کنید. 4. طراحی متنوع: – این نوع محافظ‌ها با طراحی‌ها و ویژگی‌های متنوعی در بازار موجود هستند. از نوع سیم دار یا بی سیم، دیجیتال یا آنالوگ بودن، تا برند و قابلیت‌های دیگر، این تنوع می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت و عملکرد محافظ تایمر دار داشته باشد. 5. کاربردهای گلخانه‌داری و مرغ‌داری: – در گلخانه‌ها و مرغ‌داری‌ها، مدیریت نور و زمان بندی روشنایی برای گیاهان و حیوانات بسیار حائز اهمیت است. این محافظ تایمر دار این امکان را فراهم می‌کند که زمان بندی روشنایی را به طور دقیق تنظیم کرده و بهینه‌ترین شرایط برای رشد و تولید به دست آورید. استفاده از محافظ تایمر دار می‌تواند در بهینه‌سازی مصرف برق و افزایش عمر مفید دستگاه‌های الکترونیکی کمک کند. همچنین، در صنایع مختلف نظیر گلخانه‌داری و مرغ‌داری، کنترل دقیق تایمینگ روشنایی و خاموشی اهمیت زیادی دارد.

6- محافظ رکمونت: کاربردها و ویژگی‌ها

محافظ رکمونت، یک راه حل جمع و جور و کارآمد برای حفاظت از دستگاه‌های الکترونیکی در محیط‌های اداری یا شبکه‌های برق است. ویژگی‌ها و کاربردهای این نوع محافظ به شرح زیر می‌باشد: 1. طراحی جمع و جور: – با توجه به اینکه فضاهای اداری معمولاً محدود هستند، محافظ رکمونت با طراحی مستعطیل و جمع و جور، امکان نصب آسان بین میزها، روی دیوار یا در داکت‌ها را فراهم می‌کند. این ویژگی از نصب آسان و بهینه برق در محیط‌های مختلف حمایت می‌کند. 2. تعداد بیشتر پریزها: – محافظ رکمونت معمولاً دارای تعداد زیادی پریز است (از 6 تا 9 پریز) که به کاربر این امکان را می‌دهد تا دستگاه‌های بیشتری را به طور همزمان وصل کند. این ویژگی در محیط‌هایی با نیاز به اتصال بسیار دستگاه‌ها بسیار مفید است. 3. زاویه 45 درجه پریزها: – زاویه 45 درجه پریزها این امکان را به کاربر می‌دهد تا از هر پریز به بهترین شکل ممکن استفاده کند. این ویژگی در مواقعی که ابزارها و دستگاه‌ها به اندازه بیشتری حجیم هستند، بسیار موثر است. 4. محافظت در برابر نوسانات برق: – مانند دیگر محافظ‌ها، محافظ رکمونت نیز با شناسایی نوسانات و مشکلات برق، عملکرد دستگاه‌ها را محافظت می‌کند. در صورت وقوع نوسانات، برق به طور خودکار قطع می‌شود. 5. تنوع مدل‌ها: – این محافظ‌ها در دو نوع دیجیتال و آنالوگ و همچنین یک مدل فیوز دار در بازار موجود هستند. این تنوع به کاربر این امکان را می‌دهد که بر اساس نیازهای خود مدل مناسب را انتخاب کند. 6. کاربردها: – محافظ رکمونت برای دستگاه‌های متنوعی از جمله شارژرهای گوشی، لپ‌تاپ، کامپیوتر، لوازم صوتی و تصویری و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی با مصرف تا 10 آمپر مناسب است. این امکان به کاربر اجازه می‌دهد تا دستگاه‌های مختلف را به یک منبع برق متصل کرده و آن‌ها را محافظت کند. استفاده از محافظ رکمونت در محیط‌های اداری و شبکه‌های برق می‌تواند به بهبود نظم و ایمنی دستگاه‌های الکترونیکی کمک کند.

7-چند راهی فیوزدار: کاربردها و ویژگی‌ها

فیوز چیست؟ فیوز یک قطعه الکتریکی است که در برابر نوسانات برق و گرمایش محافظت می‌کند. با افزایش ولتاژ برق به حدی که از حد اسمی فیوز بیشتر شود، فیوز برق را قطع می‌کند. این ابتکار ایمنی را در برابر خطرات برق افزایش می‌دهد.

انواع فیوز:

– بر اساس کاربرد: – صنعتی – خانگی – خودرو – بر اساس نوع سازنده: – آزمایشگاهی – سرامیکی – شیشه‌ای – فلزی چند راهی فیوزدار: چند راهی فیوزدار یک وسیله ساده اما موثر در حفاظت از دستگاه‌های الکتریکی است. ویژگی‌ها و کاربردهای آن عبارتند از: 1. قابلیت تحمل ولتاژ: – این نوع چند راهی دارای فیوز برق است که توانایی تحمل ولتاژ بیش از حد اسمی را ندارد. در صورت افزایش ولتاژ به مرز ایمنی، فیوز فعال شده و برق را قطع می‌کند. 2. کاربردهای متنوع: – برخی از چند راهی‌های فیوزدار در محیط‌های صنعتی و خدماتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به ویژه در دستگاه‌های مانند دریل و دستگاه‌های صنعتی که ممکن است با نوسانات برق مواجه شوند. 3. فناوری فیوز: – از زمان اختراع توسط توماس ادیسون در سال 1890، فناوری فیوزها بهبود یافته و انواع مختلفی از این قطعات برای کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند. 4. محافظت در برابر نوسانات: – چند راهی فیوزدار با فعال شدن فیوز در مقابل نوسانات برق و جلوگیری از ورود ولتاژ بیش از حد، دستگاه‌های متصل به آن را محافظت می‌کند. 5. محدودیت‌ها: – این نوع چند راهی فیوزدار محدودیت‌هایی دارد، از جمله عدم قابلیت تنظیم زمان بندی بین دستگاه‌ها و نبود قابلیت تعیین حد پایین ولتاژ مجاز. استفاده از چند راهی فیوزدار به دلیل سادگی و کارایی آن، به خصوص در محیط‌های صنعتی، می‌تواند به بهبود ایمنی و حفاظت از دستگاه‌های الکتریکی کمک کند. با این حال، برای دستگاه‌های حساس خانگی، استفاده از محافظ‌های برق مخصوص توصیه می‌شود.

8- استابلایزر یا تثبیت‌کننده ولتاژ: کاربردها و ویژگی‌ها

تفاوت بین محافظ برق و استابلایزر:

– محافظ برق: – واکنش سریع به افت یا افزایش ولتاژ (بازه 175 تا 255 ولت). – قطع برق به منظور جلوگیری از شوک الکتریکی و آسیب به دستگاه‌ها. – کاربرد اصلی در محافل خانگی و صنعتی برای محافظت از دستگاه‌های الکتریکی. – استابلایزر: – تثبیت ولتاژ به مقدار 220 ولت تقریباً. – عملکرد به عنوان یک صافی برق با کاهش یا افزایش ولتاژ به سوی 220 ولت. – محافظت از دستگاه‌ها در مقابل افت یا افزایش ناگهانی ولتاژ. – کاربرد در محیط‌های خانگی و تجاری به منظور ایجاد استقرار در ولتاژ و حفاظت از دستگاه‌های حساس. ویژگی‌ها و کاربردهای استابلایزر: 1. تثبیت ولتاژ: – استابلایزر توانایی تثبیت ولتاژ را دارد و در بازه 175 تا 255 ولت به صورت خودکار به ولتاژ 220 ولت نزدیک می‌کند. 2. جلوگیری از اصطحاک: – با کاهش یا افزایش ولتاژ به میزان ایمنی، استابلایزر جلوگیری از اصطحاک دستگاه‌ها را به عهده می‌گیرد. 3. حفاظت از دستگاه‌های حساس: – برای دستگاه‌های الکتریکی حساس، استفاده از استابلایزر مناسب است تا از تغییرات ولتاژ ناگهانی محافظت شود. 4. کاربردهای گسترده: – مورد استفاده در خانه، محل کار، و دستگاه‌هایی که نیاز به ولتاژ پایدار دارند. 5. مدل‌ها و توان‌های مختلف: – استابلایزرها در انواع مختلف با توان‌ها و شکل‌های متنوعی تولید می‌شوند. 6. مشاوره با تکنسین برق: – قبل از خرید، مشاوره با تکنسین برق مفید است تا نیاز به استفاده از استابلایزر و نوع مناسب آن بررسی شود. استابلایزرها به عنوان یک راه حل بهبود ایمنی و حفاظت از دستگاه‌های الکتریکی در برابر تغییرات ولتاژ مطرح هستند. با این حال، نکته مهم این است که برای دستگاه‌های خانگی ممکن است هزینه و نیاز به یک استابلایزر مناسب بررسی شود.

9- یو پی اس (UPS): مبدأ، کاربردها و انواع

مبدأ: یو پی اس (UPS) یک دستگاه منبع تغذیه اضطراری است که علاوه بر تأمین برق پایدار و بدون نویز، دارای قابلیت ذخیره‌سازی برق نیز می‌باشد. این دستگاه به عنوان یک ارتقاء نسلی از محافظ برق و استابلایزرها شناخته می‌شود. کاربردها: 1. صنعت و سرویس‌های حساس: – بانک‌ها، بورس‌ها، مراکز داده، و سرورهای حساس از UPS برای حفظ پایداری و ادامه کار در شرایط اضطراری استفاده می‌کنند. 2. مراکز پزشکی: – در بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی، UPS برای حفظ ادامه عملیات دستگاه‌های حیاتی حیاتی استفاده می‌شود. 3. صنایع حساس: – در صنایع حساس مانند تولید الکترونیک، UPS به عنوان یک پوشش برق بی‌انقطاع مورد استفاده قرار می‌گیرد. 4. اتاق سرورها و شبکه‌ها: – UPS در اتاق‌های سرور و شبکه به منظور حفظ تجهیزات مرتبط با انتقال داده استفاده می‌شود. 5. اورژانس‌ها و شبکه‌های ارتباطی: – سیستم‌های اورژانسی و شبکه‌های ارتباطی در مواقع اضطراری از UPS برای حفظ ارتباطات استفاده می‌کنند. 6. مصارف خانگی: – در مصارف خانگی، UPS می‌تواند برای حفظ اطلاعات در کامپیوترها، تلویزیون‌ها، یخچال‌ها و دستگاه‌های حساس دیگر استفاده شود.

انواع یو پی اس:

1. یو پی اس آفلاین (OFF LINE): – در شرایط نرمال، بار به صورت مستقیم از برق شهری تامین می‌شود. در صورت افت یا قطع برق، UPS به منبع تغذیه اضطراری تغییر مسیر می‌دهد. 2. UPS آنلاین (ON LINE): – بار همواره از طریق مبدل DC به AC وارد UPS شده و توسط باتری‌ها تغذیه می‌شود. این نوع UPS تمام نوع نوسانات برق را تحت کنترل دارد. 3. یو پی اس لاین اینتراکتیو (LINE INTERACTIVE): – در این نوع، UPS با افت یا افزایش ولتاژ، از باتری‌ها استفاده می‌کند تا تغییرات ولتاژ را تعدیل کرده و از دستگاه‌ها محافظت کند.

خرید بهترین محافظ برق: چگونه بهترین محافظ برق را بیابیم؟

از آنجایی که با انواع محافظ برق و کاربردها و کارایی آنها آشنا شده‌اید، سوال اصلی این است: چه محافظ برقی بهترین است و چگونه می‌توان بهترین محافظ برق را انتخاب کرد؟ تمام محافظ‌های برق وظیفه خاص خود را دارند و هرکدام برای یک کاربرد خاص بهینه شده‌اند. اولین نکته برای خرید بهترین محافظ این است که باید با انواع آنها آشنا شوید و مهمترین نکته آن استفاده مناسب از هر نوع محافظ برق است. نکاتی که در انتخاب بهترین محافظ برق باید مد نظر داشته باشید عبارتند از: 1. شناخت نوع دستگاه: باید دقیقاً بدانید که محافظ برق برای کدام دستگاه یا تجهیزات مورد نیاز است؛ به عنوان مثال، محافظ پکیج برای یک پکیج حرارتی مناسب است، در حالی که یک محافظ کامپیوتری برای محیط کاری با شارژر، کامپیوتر و تلفن مناسب است. 2. اندازه و ظاهر: با توجه به فضای موجود و سلیقه شما، می‌توانید محافظ برقی با ظاهری جذاب انتخاب کنید. بازار محافظ‌های با طرح‌ها و شکل‌های مختلفی را ارائه می‌دهد. 3. متراژ سیم: حتماً اندازه متراژ سیم محافظ برق را بسنجید تا فاصله مابین پریز برق و محل نصب محافظ را در نظر بگیرید. 4. ایمنی: محافظ‌های برق با کلیدهای ایمنی مجهز بهترین گزینه هستند، همچنین اطمینان حاصل کنید که پریز محافظ شما ارت دارد. 5. برند: از برندهای معتبری مانند اخوان الکتریک، پارت الکتریک و تیراژه خرید کنید تا از کیفیت بالای محافظ مطمئن شوید. 6. متناسب با دستگاه: محافظ برق را بر اساس نوع و توان دستگاه خود انتخاب کنید. 7. استاندارد: اطمینان حاصل کنید که محافظ با استانداردهای مربوطه هماهنگ است. در نهایت، حتماً از فروشنده خواهش کنید که محافظ برق را تست کند و کارت گارانتی آن را به درستی پر کند. همچنین موقع خرید، سیم و بدنه محافظ را دقیقاً چک کنید. حتی برای دستگاه‌هایی که به نظر نیاز به محافظ ندارند، استفاده از محافظ برق پیشنهاد می‌شود، زیرا احتیاط همیشه بهترین راه حفظ اموال شماست. مارو در اینستاگرام دنبال کنید.